Proporsional seçki sisteminin bərpası yenidən gündəmdə - GƏLİŞMƏ
Tarix: 12-09-2019, 08:27 | Çap et
Ötən həftənin sonunda Müsavat Partiyasının qərargahında Müsavat, AXCP, REAL Partiyası və bir qrup ictimai təşkilatın təmsilçilərinin iştirakı ilə keçirilən dəyirmi masada vətəndaşların seçkilər prosesinə etimadını qaytarmağın mexanizmlərindən biri kimi proporsional seçki sisteminin bərpasının vacibliyi bəyan edilib. Hakimiyyətə bu addımı atmaq çağırışı səslənib. Bundan əvvəl də bir sıra partiyalar proporsional seçki sisteminin bərpası üçün hakimiyyətə yazılı təkliflər paketi ünvanlayıblar. Hələ ki bu təkliflər və çağırışlar müsbət nəticə verməyib. Lakin hakim partiyanın təmsilçiləri zaman-zaman açıqlamalarında bildiriblər ki, gələcəkdə nə vaxtsa proporsional seçki sisteminin bərpası istisna deyil.
Müxalifət düşərgəsi isə proporsional seçki sisteminin majoritar sistemdən üstünlüklərinin olduğunu əsas gətirir və bu məsələdə israrlı mövqelərindən geri durmur.
Bu barədə “Yeni Müsavat”a şərhində ADP sədrinin seçki məsələləri üzrə müavini Taliyət Əliyev bildirdi ki, proporsional seçki sistemi çoxpartiyalı dövlət sistemini stimullaşdıran əsas şərtlərdən biridir. Proporsional seçki sistemi ilə parlamentə seçilən şəxslər bir siyasi komanda kimi dövlət quruculuğunda fəal iştirak edir.
Bu komandanın hakimiyyətdə və ya müxalifətdə olmasından asılı olmayaraq ölkədə islahatların bilavasitə həyata keçirilməsi və ya həyata keçirilməsi təklifləri ilə çıxış etməsi üçün imkanlar əldə olunur. Eyni zamanda siyasi partiyalara cəmiyyətdə ehtiyac daha da artır: “Demokratik cəmiyyət quruculuğuna yeni başlayan postsosialist ölkələrində proporsional seçki sistemi tətbiq olunur. Beynəlxalq birliyin də bu seçki sistemini tələb etməsinin səbəblərindən biri çoxpartiyalı sistemin formalaşıb güclənməsində bu seçki sisteminin ciddi əhəmiyyət kəsb etməsi ilə bağlıdır. Demokratik ölkələrin mütləq əksəriyyətində yalnız proporsional seçki sistemi mövcuddur. Azərbaycan ilk növbədə hələ postsovet məkanında və Şərqi Avropa ölkələrinin təcrübəsindən istifadə edərək demokratiyaya doğru inkişafa nail olmağa çalışmalıdır. Postsovet ölkələri dedikdə mən Ukraynanı, Gürcüstanı, Baltikyanı respublikaları nəzərdə tuturam. Proporsional sistem demokratiyanın atributlarından biridir, partiyaların inkişafına stimul verir. Majoritar sistemdə isə partiya inkişaf edə bilmir. Diqqət edirsinizsə, Azərbaycanda siyasi partiyaların zəifləməsi, siyasi sistemdə mövqelərinin azalması daha çox məhz proporsional seçki sisteminin ləğvindən sonra sürət götürdü”.
Həmsöhbətimiz onu da dedi ki, proporsional qaydada seçilmək millət vəkilinə daha çox hüquq verir. Proporsional seçki sistemi həm demokratikləşmənin inkişafı, həm də siyasi inkişaf və partiyaların siyasi həyatda iştirakı baxımından vacibdir: “Çoxpartiyalı siyasi sistemlərdə baş aktyor partiyalardır, şəxslər deyil. Majoritar sistemdə isə fərdi keyfiyyətlər əsas götürülür ki, bunun da ümummilli məsələlərə elə də aidiyyəti yoxdur. Bütün bunları nəzərə alsaq, bəlli olur ki, siyasi partiyaların proporsional seçki sisteminin bərpasını istəməsi tamamilə məntiqlidir”.
Qeyd edək ki, Azərbaycanda hazırda proporsional seçki sistemi mövcud deyil. Azərbaycan Konstitusiyasına görə, parlament və bələdiyyə seçkiləri majoritar qaydada keçirilir. Majoritar seçki sistemində ayrı-ayrı dairələrdən namizədliklərini irəli sürənlər səs çoxluğu ilə deputat mandatı qazanırlar. Azərbaycanın müstəqilliyi yenidən elan olunandan sonra proporsional seçki sistemi də tətbiq olunurdu. Amma 2002-ci ilin 29 avqustunda keçirilən referendumla proporsional seçki sistemi ləğv olunub. Bundan sonra parlament seçkilərinin ya tamamilə proporsional, ya da həm majoritar, həm də proporsional qaydada keçirilməsi təklifləri vaxtaşırı gündəmə gəlir.
Onu da bildirək ki, seçki sisteminin dəyişdirilməsi yalnız o halda mümkündür ki, qanunvericilikdə dəyişiklik həyata keçirilsin.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Tramp İllinoys qubernatorunu hədələyib - "Truth"
Bu gün, 06:12 |
|
|
|
| • İlham Əliyevin Çin səfəri: NƏYİ GÖZLƏYƏK... - AKTUAL
Bu gün, 06:09 |
|
|
|
| • Babacanyan sevinir: Ermənistan bu siyahıda Azərbaycanı keçdi - FOTO
Bu gün, 06:06 |
|
|
|
| • Barəsində əsassız xəbərlər yayılan məmur DANIŞDI - “TikTok profilim olmayıb, saxta hesab açıblar”
Bu gün, 05:53 |
|
|
|
| • “Əbədi qardaşlıq” mifinin sonu – Uçurum üzərində müttəfiqlik
Bu gün, 05:49 |
|
|
|
| • Nazirlikdəki ləğv olunan "alış-veriş" yenidən gündəmdə - Aftafa, pəncərə, qapı dəstəyi, led və.s
Bu gün, 05:45 |
|
|
|
| • "Bir aydan çoxdur səsim gedib"
Bu gün, 05:39 |
|
|
|
| • İran Silahlı Qüvvələrinin rəisi Paşinyanın adamının üzünə bunları dedi! - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 05:35 |
|
|
|
| • Ankara Bakıya ABŞ-la bağlı nə deyib? – Fidan təkzib etdi, Ərdoğan da bilirmiş
Bu gün, 05:32 |
|
|
|
| • Kiber hücum riski yüksəlir: Azərbaycanda təhlükə ikiqat artıb - NƏ ETMƏLİ?
Dünən, 18:00 |
|
|
|
| • İranda MOSSAD əməliyyatı: saxlanılanlar var - KİV
Dünən, 17:58 |
|
|
|
| • 5 min dollarlıq dronu 1 milyonluq raketlə vururlar - UCUZ QİYMƏTƏ DRON VURAN HAZIRLANIB
Dünən, 17:55 |
|
|
|
| • Müalicə üçün Azərbaycana hansı ölkələrdən gəlirlər? - SİYAHI
Dünən, 17:50 |
|
|
|
| • Rusiya ordusu martdan bəri Ukraynada 149 yaşayış məntəqəsini İŞĞAL EDİB
Dünən, 17:45 |
|
|
|
| • Bu musiqi məktəbinə yeni direktor təyin edildi - BUNDAN SONRA...
Dünən, 17:42 |
|
|
|
| • 1 həftədir itkin düşən kişinin meyiti quyudan tapıldı
Dünən, 16:05 |
|
|
|
| • "Evimdə idman zalı düzəltmişəm"
Dünən, 15:51 |
|
|
|
| • Azərbaycanda tikinti icazələri daha əlçatan olacaq
Dünən, 15:48 |
|
|
|
| • Şahin Bağırov bu rəisi vəzifəsindən azad etdi - ƏMR
Dünən, 13:32 |
|
|
|
| • 26 yaşlı vəzifəli şəxs “BMW” ilə törətdiyi ağır qəzada ÖLDÜ - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 13:23 |
|
|
|
| • Deputatdan Nadir Qafarzadənin bu hərəkətinə reaksiya
Dünən, 13:01 |
|
|
|
| • Daha bir tanınmış cərrah əməliyyatını açıq şəkildə PAYLAŞDI – Araşdırma BAŞLADI - FOTOFAKT
Dünən, 12:33 |
|
|
|
| • Bəxtiyar Ərsayın vəzifədən getməsinin PƏRDƏARXASI - İLGİNC
Dünən, 12:30 |
|
|
|
| • Qubada kənd sakinlərini təhqir edən məmur vəzifədən AZAD EDİLDİ – FOTO
Dünən, 12:27 |
|
|
|
| • Paşinyan və xanımı musiqi alətində ifa etməyi öyrənir
Dünən, 12:24 |
|
|
|
| • Hər 50 sakinindən 1-i şəhid düşən kəndə verilən GÖZ DAĞI... – “Gülüm Naxçıvan” reallıqları
Dünən, 12:22 |
|
|
|
| • Azərbaycan üzvlük istəyir: Rusiya mane olacaq? - AÇIQLAMA
Dünən, 12:11 |
|
|
|
| • “Tramp yolu”nu rus sərhədçiləri qoruyacaq?” - “Zaxarovanın bəyanatı gülməlidir”
Dünən, 12:06 |
|
|
|
| • Xalq artisti Ənvər Sadıqovun “Telegram” hesabı sındırıldı
Dünən, 12:05 |
|
|
|
| • Rusiyada 23 il əvvəl qayınatasının qətlində təqsirləndirilən azərbaycanlıya hökm oxunub - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 12:02 |
|
|
|
| • “Qarabağ”ı təbrik etsəydim, məni qınayacaqdılar” - “Neftçi”nin baş məşqçisi
Dünən, 11:55 |
|
|
|
| • ABŞ-də məhkəmə Trampın deportasiya prosesini genişləndirmək cəhdini bloklayıb - KİV
Dünən, 11:52 |
|
|
|
| • Paşinyandan Putinə Şanxay ərəfəsi demarş - Bakı da qoşulacaqmı?
Dünən, 11:35 |
|
|
|
| • Sabiq teatr direktoru Məmmədəli Ağayevin MƏHKƏMƏ VİDEOSU - QƏRAR VERİLDİ
Dünən, 11:32 |
|
|
|
| • Azərbaycan "ŞƏT ailəsi"nin mühüm üzvüdür - Çin səfiri
Dünən, 11:29 |
|
|
|
| • İcra başçısının TERRORÇU ORTAĞI - PKK Yandaşları yenə Kəlbəcərdə?!!
Dünən, 11:23 |
|
|
|
| • Rusların Azərbaycan məhsullarına qarşı davası DAVAM EDİR - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 11:22 |
|
|
|
| • “Mənim əl-qolumu bağlamışdı” - Döyülən uşaqların anası
Dünən, 11:12 |
|
|
|
| • Separatçıların 2 sentyabr hazırlığı - Bakıdan sərt xəbərdarlıq
Dünən, 11:08 |
|
|
|
| • BU GÜN O GÜNDÜR... - Düz 34 il əvvəl...
Dünən, 10:43 |
|
|
|
| • Serjikin adamı Bako və Levonun Xankəndində nərd oynadığı günlərə dönmək istəyir... -FOTO
Dünən, 10:26 |
|
|
|
| • Armen Qriqoryan Laricani ilə görüşüb - “Təsnim”
Dünən, 10:24 |
|
|
|
| • "Niyə məzuniyyətdə olan həkimi əvəz edən yoxdur, biz niyə əziyyət çəkməliyik?" - ETİRAZ VAR...
Dünən, 10:23 |
|
|
|
| • Paşinyanın 10 noyabr bəyanatı ilə bağlı fikirləri nəyə hesablanıb? - ŞƏRH
Dünən, 10:17 |
|
|
|
| • Reklamı GƏL-GƏL deyir... görəndə DABANA TÜPÜRÜRSƏN... - FAKT BUDUR!
Dünən, 10:08 |
|
|
|
| • Ermənistanda vəziyyət gərginləşir: Paşinyan özünü belə sığortalamağa çalışır - GƏLİŞMƏ
Dünən, 09:56 |
|
|
|
| • Azərbaycanlılar Ermənistan gömrüyündə yoxlanacaq? - Deputat İZAH ETDİ
Dünən, 09:54 |
|
|
|
| • BQXK: “neytral” maskalı, siyasi məzmunlu təşkilat - AKTUAL
Dünən, 09:51 |
|
|
|
| • Təhsildə Keyfiyyət Təminatı Agentliyi şefinin KEYFİYYƏTSİZ AÇIQLAMASI - AXI NİYƏ?
Dünən, 09:49 |
|
|
|
| • İrəvanın Bakıdan istədiyi kənd – Bu 6 rayonumuz təhlükə altına düşə bilər
Dünən, 09:39 |
|
|
|
|
