Uzun danışıqların başlanğıcı və: Ukraynada müharibəyə son qoymağın açarı .....                     Əbu-Dabi görüşü: Böyük sülhə doğru mühüm addım... .....                     "Elə şeylər var ki, onları danışmaq istəmirəm" .....                     Rəsmi İrəvan yola gəlir... .....                     Rusiya Azərbaycanın daxili işlərinə BURUN SOXMAĞA HAZIRLAŞIR .....                     Əliyev-Paşinyan görüşü "vasitəçilik oyunu"nu yenə pozdu: .....                     Partiya sədrlərindən Əliyev-Paşinyan görüşünə .....                     Azərbaycanlı hərbi jurnalist Gülbəniz Arifqızı vəfat etdi .....                     130 dollara ChatGPT planı satıldı .....                     Əbu-Dabidə üç mühüm məsələ üzrə razılıq əldə edilib .....                     İrəvanda çağırış: .....                     Ermənistanda Sünikdəki yolun üçüncü tərəfə verilməsini mümkün hesab ediblər .....                     Azərbaycanın Liderliyi: Cənubi Qafqazda davamlı sülhün yeni üfüqləri .....                     Ruslar Azərbaycan səfirliyinin yanında PARTLAYIŞ TÖRƏTDİ .....                     “Dedi ki, qardaşı Kürdəxanıda rəisdir” .....                     Məhkəmə Bakıda qətl törədən 22 yaşlı gənci məcburi müalicəyə göndərib .....                     İşdən çıxarılan müəllimlərin yerinə əlavə kadr götürülməlidirmi? .....                     Niyaməddin Musayev illərdir küsülü olduğu Musadan danışdı .....                     Vətəndaşa təzyiq göstərən Elçin Bayramov kimə arxalanır? .....                     “Nar” AHK Azərbaycan tədbirində rəsmi telekommunikasiya tərəfdaşı kimi iştirak edib .....                     DTX-nin saxladığı "Vaqner"də döyüşmüş iki azərbaycanlı barəsində həbs qətimkan seçilib .....                     Məhşur blogerin “Papaq” restoranları “Cart to card” sistemi işləyir? .....                     Tramp Ukrayna məsələsində daha çox tərəqqinin olmamasından məyusdur .....                     Bu, sanki Allaha rüşvət verməkdir .....                     Generalın adı ilə 2500 manatlıq dələduzluq edildi .....                     Bakcell istifadəçiləri bu tətbiqdən pulsuz istifadə edəcək .....                     Bakıda həbs edilən ruslar fərari imiş .....                     ADY-nin ictimaiyyətlə əlaqələr şöbəsinin müdiri vəzifəsinə təyinat olub .....                     Lavrov və Rubio ikitərəfli gündəliyi və dünyadakı vəziyyəti müzakirə ediblər .....                     AYNA-nın növbəti OYUNU .....                     Telli Pənahqızı bu TV-nin rəhbəri oldu .....                     “Daşnaksütyun” Paşinyanın hədəfində: .....                     Azərbaycan 103 ölkəyə ixrac, 153 ölkədən idxal edib .....                     Paşinyan Əbu-Dabidə: .....                     Güney Qafqazda Əbu-Dabi yelləri... .....                     Xüsusi təyinatlılar azərbaycanlılara görə şöbələrə hücum etdi .....                     Ermənistan Əbu-Dabi görüşündə yaranmış tarixi şansı əldən verməməlidir .....                     Azərbaycan-Ermənistan delimitasiya prosesinin davam etdirilməsi üçün tapşırıq verilib .....                     Rəsmi İrəvan Zəngəzur dəhlizinə ABŞ şirkəti tərəfindən nəzarət oluna biləcəyini istisna etmir .....                     “Polisləri görüb qışqırmağa başladım” .....                 

İki müharibə və çaşqın güclülər: ya təslim olun, ya da “soyuq sülh” - İNCƏLƏMƏ
Tarix: 29-09-2024, 02:37 | Çap et
İki müharibə və çaşqın güclülər: ya təslim olun, ya da “soyuq sülh”
Hər iki hazırkı müharibə, Rusiya ilə Ukrayna, İsrailin HƏMAS və Hizbullahla müharibəsi dalana dirənmiş kimi görünür. Ancaq həll yolları olmadığı üçün deyil. Həll yolları mövcuddur və hətta olduqca açıqdır. Amma hər iki böhranı izləyənlərin onlara son qoymaq iradəsi yoxdur. Onlar iki il yarımdan artıqdır Avropada, bir ilə yaxındır ki, Yaxın Şərqdə döyüşürlər. Bu və ya digər şəkildə bəşəriyyətin yarısı bu müharibələrdə iştirak edir.

Böyük dövlətlər müharibə teatrlarının ətrafında dolaşır, bəzilərini (adətən ukraynalıları) həvəsləndirir, digərlərini (adətən israilliləri) mühasirəyə alır, lakin hər iki böhran açıq şəkildə idarə olunmur. Ancaq bu, idarə etmək mümkün olmadığı üçün deyil.

Qərb ölkələri Ukraynanın Rusiyanın dərinliklərindəki hədəflərə raket zərbələri endirməsinə icazə verib-verməməyi müzakirə edir. Onlar düşünürlər ki, bu, sirli “qırmızı xətlərin” kəsişməsi olacaqmı və Putinin bu işarəni ciddi qəbul etmək lazımdırmı ki, bu, onun NATO-nun birbaşa müharibəyə girməsi kimi qəbul edilsin?!

Putinin ruhu qaranlıqdır, amma Qərbdə qərar verənlər öz ruhlarını sıralasalar daha yaxşı olar. Nəyin bahasına olursa olsun sülhə, yəni Ukraynanın müstəqilliyinin ləğvinə? Yaxud Ukraynanın dəmir pərdənin Qərb tərəfində olacağı 1950-1980-ci illərin ruhunda Avropada “soyuq sülhə”? Bütün ara variantlar fantaziyadır.

Əgər birincidirsə, onda Ukraynanı silahlandırmağı tamamilə dayandırmağın vaxtı çatıb. Sadəcə sərhədləri açın və bu ölkəni tərk etmək istəyən hər kəsi qəbul edin. O zaman daha az qan töküləcək. Yox, ikincidirsə, o zaman bu, Ukraynaya Finlandiya və İsveçə verilmiş eyni müdafiəni vermək deməkdir. Yəni NATO-ya üzvlük və ya ondan fərqlənməyən bir şey. Belə görünür ki, Kiyevə məhz bu vəd edilib. Amma zəmanət kimi yox, məqsəd kimi. Və bu hər şeyi dəyişir. Siz Ukraynanın Alyansa daxil olmasını uzaq gələcəyə sövq edə bilərsiniz, hətta bu girişi sövdələşmə mövzusuna çevirə bilərsiniz, Kiyevə silah tədarükünü altı ay müddətinə dondura bilərsiniz. Bu mənada Volodimir Zelenskinin Ukraynanın Qərbə olan tələblərini sadalayan “qələbə planı” heç bir halda demaqogiya deyil. Zelenski Ukrayna üçün “NATO üzvlüyü çərçivəsində qarşılıqlı müdafiə paktı kimi” təhlükəsizlik zəmanətlərinin verilməsində israr edir.

Əgər amerikalılar və avropalılar Ukrayna-Rusiya sülhünün şərtlərini formalaşdırsalar və onların nəzərində bu məcburi şərtlərdən biri Ukraynanın onlarla müdafiə ittifaqına üzv olması idisə, onların gündəlik hərəkətləri bu məqsədə uyğunlaşdırıla bilərdi. Bura raket zərbələri üçün icazələrin tənzimlənməsi daxildir. Müharibənin sonunu yaxınlaşdırsalar, məsələləri həll etmək lazımdır. Əgər ukraynalıları gücləndirməyin başqa yolları varsa, onlardan istifadə edilməlidir.

Son çarə olaraq, nizamlanma prinsiplərinin siyahısı Ukraynanın ərazi itkilərinə yol verə bilər. Belə desək, reallığa doğru bir addımdır. Amma bir şərtlə ki, sülhə imza atmaqla Qərbin bir hissəsi olsun və hər hansı Qərb ölkəsi kimi Rusiyadan hərbi müdafiə alsın.

Ancaq tamamilə mənasız olan onunla ittifaqın bağlanmasını ləngitməkdir. Çünki Putin bunu qadağan edir, onun “cizgiləri” var.

Bu ehtiyatlılıq deyil, iradəsizlikdir. Əgər Putin özündən qat-qat güclü olanları müharibə ilə qorxuda bilirsə, o zaman Ukraynada yolunu tutandan sonra niyə dayanmalıdır? Əgər təslim olsa, növbə yenə də Qərbə çatacaq. Qərb isə ya daha da geri çəkilməli, ya da özünü müdafiə etməli olacaq.

Rusiyanın 2021-ci ilin dekabrında işğal ərəfəsində amerikalılara və avropalılara göndərdiyi ultimatumda NATO-nun Şərqi Avropanın bütün ölkələrindən çıxarılması tələb olunurdu. O vaxtdan bəri baş verən hər bir hadisə təsdiqlədi ki, Putin zarafat etmir. Nə verilirsə, alacaq. Qərb verməyi dayandırsa, Putin nə edəcəyini düşünməyə başlayacaq.

Ona görə də Olaf Şoltsun “zəmanət verdiyi” və hətta təsəvvür edin ki, Almaniyanın Rusiya-Ukrayna müharibəsinin iştirakçısı olmayacağına dair “kanslerin sözü” mülahizələri yalnız zəifliyə və seçim etməkdən yayınmaq istəyidir. Siz əmin ola bilməzsiniz ki, “Almaniya heç bir halda Ukraynanın kapitulyasiyasını nəzərdə tutan atəşkəsi dəstəkləməyəcək”.

Eyni iradə iflicini və mövcud olmayan orta xətt axtarışını ABŞ Prezidenti nümayiş etdirir. Və onun mümkün varisi Kamala Harris bu mövqeyə aydın bir şey əlavə etmir.

Potensial respublikaçı varisi Donald Tramp Putini artıq qazandığı şeylərdən əl çəkməyə inandıracağını, ya da başa düşmürsə, Ukraynanı silahlandıracağını vəd edir. O zaman Trampın Moskvadakı dostunun özü təxmin edəcək: barışmaq vaxtıdır. Xeyirxah müşahidəçi düşünəcək ki, Putin sözləri başa düşməsə, həqiqətən də Tramp dünyaya güc yolu ilə diktə etməyə hazırlaşır. Amma bu mümkün deyil. Tramp sadəcə danışan həvəskardır və onun seçiciləri bu uzaq müharibəni unutmaq istəyirlər.

Ona görə də müharibənin sonu görünmür. Ukraynalılar qeyri-adekvat və bacarıqsız rejimə qarşı vuruşurlar və güclü dövlətlər bu mübarizədə kim olduqlarına qərar verə bilməyib fırlanırlar - müttəfiqlər, neytrallar, yoxsa gələcək qurbanlar.

Bənzər bir vəziyyət İsrailin HƏMAS, Hizbullah və onların arxasında duran İranla müharibəsini əhatə edir. Güclü və zahirən ağıllı görünən dövlətlər “hər iki tərəfi” regionu “daha ​​da böyük fəlakətlər uçurumuna” itələməməyə və ümumiyyətlə, fikir ayrılıqlarını danışıqlar masası arxasında həll etməyə çağıraraq, “ağlamaqla” məşğuldurlar.

İsrail-Livan cəbhəsi indi bu müharibədə əsas cəbhəyə çevrildiyinə görə “hər iki tərəf” arasındakı fikir ayrılıqları hələ 2006-cı ilin avqustunda tamamilə həll olunub. Və ən yüksək qlobal səviyyədə. BMT Təhlükəsizlik Şurası 1701 saylı qətnaməni yekdilliklə qəbul edib. Sonra Livan və İsrail nazirlər kabinetləri və ayrı-ayrılıqda Hizbullah tərəfindən yekdilliklə təsdiqlənib. Bu sənəd Hizbullaha döyüşçülərini Litani çayının o tayındakı İsrail sərhədindən geri çəkməyi əmr etdi və sonra tamamilə tərksilah edilməsini nəzərdə tuturdu. O, Livanın bütün hissələrinə nəzarəti qanuni hökumətinə qaytardı. Beləliklə, sülh təmin edildi.

Amma nədənsə Hizbullah geri çəkilmədi və tərksilah olmadı və bundan vahimə içində qorxan qanuni Livan hökuməti ancaq sızladı. Livan beynəlxalq hüquqi uydurma olaraq qaldı, onun ərazisində İranın etibarlı şəxsləri məsuldur və israillilərin burada danışıqlar apara bilən həmsöhbətləri yoxdur.

Əksər livanlılar üçün qurtuluş bəzi mötədil və ya heç olmasa tamamilə çılğın olmayan bir ölkənin himayədarlığı olardı. Səudiyyə Ərəbistanı olmağa çalışdı. O, Livan iqtisadiyyatını bərpa etdi və orada dostluq rejimi qurmağa ümid edirdi. Amma Səudiyyənin himayədarlarından biri (Baş nazir Rafiq Həriri) Hizbullah tərəfindən öldürüldü və ondan sonrakılar ümidləri doğrultmadı. Və dünyada heç kim, nə ərəb qardaşlar, nə də Livana 1701 saylı qətnamə hədiyyə edən BMT Təhlükəsizlik Şurasının qüdrətli üzvləri orada sadəcə güc yolu ilə asayişi bərpa etmək qərarına gəlməyiblər. İndiki axan qanlar da bunun nəticəsidir.

Problem heç bir həllin olmamasında deyil, heç kimin bunu öz üzərinə götürməməsindədir. İndi Qəzzada buna bənzər bir şey formalaşır. De-fakto HƏMAS dövləti orada iyirmi ilə yaxın yaşadı. 7 oktyabr 2023-cü ildən sonra onun sağ qalması çətinləşir. Amma bu, tamamilə mümkün deyil. Co Baydenin hələ də tamamilə ləğv edilməmiş “sülh planı” girovların mərhələli şəkildə qaytarılması müqabilində israillilərin Qəzzadan mərhələli şəkildə çıxarılmasını nəzərdə tutur. Bu, acizlik paradı və HƏMAS-ın demək olar ki, açıq qələbəsidir. Çünki bu, HƏMAS-ın Qəzza üzərindəki hakimiyyətini saxlamağı nəzərdə tutur.

Bu quruluş təbii bir şey kimi böyük fədakarlıqlardan sağ çıxacaq. Gücünü bərpa etmək bir qədər vaxt aparacaq, lakin sonra İsrailə hücumlar yenidən başlayacaq. İsrail hakimiyyətinin belə bir plandan yayınmağa çalışdığı aydındır. HƏMAS isə özü üçün əlavə təminatlar axtarmağa tələsmir.

İndi israillilər yeni, daha realist plan təklif edirlər. Bu, Yəhya Sinvarın başçılıq etdiyi sağ qalan HƏMAS yaraqlılarının Qəzzadan təhlükəsiz təxliyəsini və eyni zamanda, bütün girovların qaytarılmasını nəzərdə tutur. Və bundan sonra Qəzzanın demilitarizasiyası və dinc həyata keçidi var.

Belə şərtlər HƏMAS-a yaraşmasa da, bu o deməkdir ki, hərəkat intihara meyllidir və yerlə yeksan edilməlidir. Amma istənilən halda, müharibənin sonunda kənardan, daha yaxşısı qeyri-israilli olan biri Qəzzaya nəzarəti ələ keçirməlidir.

Tam olaraq kim? Səudiyyəlilər, yoxsa misirlilər? Pərdəarxası ticarət davam edir, lakin heç bir aydınlıq yoxdur. Orada konkret olaraq nə etmək lazım olduğu təqribən aydındır, lakin bu işi kimin görəcəyi və ümumiyyətlə, görülüb-keçirilməyəcəyi bəlli deyil.

21-ci əsrin iyirminci illərinin böhranları və müharibələri əvvəlkilərdən daha kiçik və qansız olmayıb. Amma qeyri-aqressiv rejimlərin onları dayandırmaq üçün iradəsi və hazırlığı gözümüzün qabağında zəifləyir. Post-müstəmləkəçiliyi uğurla dəf etdiklərinə və həddindən artıq ehtiyatlı olduqlarına görə onları tərifləməyə heç nə mane olmur. Ancaq bu iradənin atrofiyası getdikcə daha çox qan tökülməsinə səbəb olur və müharibələri sonsuz edir. Ən pisi isə odur ki, bu iradənin atrofiyası postkolonial ultra ehtiyatlı insanların özləri üçün təhlükəli olur.

Müəllif: Sergey Şelin – Rusiyalı sosial və iqtisadi analitik
Mənbə: “The Moscow Times”
Tərcümə AYNA-ya məxsusdur









 
Sorğu

Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?

Şirkət-Xidmət
   
Xəbər lenti
                                                 
Uzun danışıqların başlanğıcı və: Ukraynada müharibəyə son qoymağın açarı - Görünəni odur ki...
Bu gün, 01:00
Əbu-Dabi görüşü: Böyük sülhə doğru mühüm addım... - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 00:57
"Elə şeylər var ki, onları danışmaq istəmirəm"
Bu gün, 00:52
Rəsmi İrəvan yola gəlir... - AKTUAL
Bu gün, 00:50
Rusiya Azərbaycanın daxili işlərinə BURUN SOXMAĞA HAZIRLAŞIR - BU NƏDİ BELƏ?
Bu gün, 00:46
Əliyev-Paşinyan görüşü "vasitəçilik oyunu"nu yenə pozdu: - Qafqaz Rusiya, ABŞ və Avropa Birliyinin maraqlarına "girov" düşmədi
Dünən, 21:11
Partiya sədrlərindən Əliyev-Paşinyan görüşünə REAKSİYA
Dünən, 18:00
Azərbaycanlı hərbi jurnalist Gülbəniz Arifqızı vəfat etdi
Dünən, 17:57
130 dollara ChatGPT planı satıldı - Dietoloqu hansı cəza gözləyir?
Dünən, 17:55
Əbu-Dabidə üç mühüm məsələ üzrə razılıq əldə edilib - AÇIQLAMA
Dünən, 17:51
İrəvanda çağırış: - Daşnaksütyunu terror təşkilatı etməyin vaxtıdır
Dünən, 17:48
Ermənistanda Sünikdəki yolun üçüncü tərəfə verilməsini mümkün hesab ediblər
Dünən, 17:44
Azərbaycanın Liderliyi: Cənubi Qafqazda davamlı sülhün yeni üfüqləri - İNCƏLƏMƏ
Dünən, 17:27
Ruslar Azərbaycan səfirliyinin yanında PARTLAYIŞ TÖRƏTDİ - Hücum zamanı...
Dünən, 17:23
“Dedi ki, qardaşı Kürdəxanıda rəisdir” - Restoranda ağlayan qadın aldadılıb
Dünən, 17:18
Məhkəmə Bakıda qətl törədən 22 yaşlı gənci məcburi müalicəyə göndərib - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 17:13
İşdən çıxarılan müəllimlərin yerinə əlavə kadr götürülməlidirmi? - AKTUAL
Dünən, 17:00
Niyaməddin Musayev illərdir küsülü olduğu Musadan danışdı
Dünən, 16:55
Vətəndaşa təzyiq göstərən Elçin Bayramov kimə arxalanır? - Sumqayıt Hospitalının həkimindən ŞİKAYƏT
Dünən, 16:45
“Nar” AHK Azərbaycan tədbirində rəsmi telekommunikasiya tərəfdaşı kimi iştirak edib - FOTO
Dünən, 16:36
DTX-nin saxladığı "Vaqner"də döyüşmüş iki azərbaycanlı barəsində həbs qətimkan seçilib - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 16:30
Məhşur blogerin “Papaq” restoranları “Cart to card” sistemi işləyir? - Vergidən yayınma……
Dünən, 16:28
Tramp Ukrayna məsələsində daha çox tərəqqinin olmamasından məyusdur - Rubio
Dünən, 16:14
Bu, sanki Allaha rüşvət verməkdir - Elşad Miri
Dünən, 16:13
Generalın adı ilə 2500 manatlıq dələduzluq edildi - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 16:12
Bakcell istifadəçiləri bu tətbiqdən pulsuz istifadə edəcək - DİQQƏT!
Dünən, 16:09
Bakıda həbs edilən ruslar fərari imiş
Dünən, 16:04
ADY-nin ictimaiyyətlə əlaqələr şöbəsinin müdiri vəzifəsinə təyinat olub - AÇIQLAMA
Dünən, 16:00
Lavrov və Rubio ikitərəfli gündəliyi və dünyadakı vəziyyəti müzakirə ediblər - Rusiya XİN
Dünən, 15:59
AYNA-nın növbəti OYUNU – Sürücüləri zinhara gətirən parklanma sistemi NİYƏ DƏYİŞMİR?
Dünən, 15:57
Telli Pənahqızı bu TV-nin rəhbəri oldu - BUNDAN SONRA...
Dünən, 15:55
“Daşnaksütyun” Paşinyanın hədəfində: - Bu təmizləmə yox, erməni xalqını xilasetmə cəhdidir
Dünən, 15:52
Azərbaycan 103 ölkəyə ixrac, 153 ölkədən idxal edib
Dünən, 15:49
Paşinyan Əbu-Dabidə: - Manukyanın evində axtarış aparılır
Dünən, 15:48
Güney Qafqazda Əbu-Dabi yelləri... - GƏLİŞMƏ
Dünən, 15:44
Xüsusi təyinatlılar azərbaycanlılara görə şöbələrə hücum etdi - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 15:41
Ermənistan Əbu-Dabi görüşündə yaranmış tarixi şansı əldən verməməlidir - RƏY
Dünən, 15:38
Azərbaycan-Ermənistan delimitasiya prosesinin davam etdirilməsi üçün tapşırıq verilib
Dünən, 15:23
Rəsmi İrəvan Zəngəzur dəhlizinə ABŞ şirkəti tərəfindən nəzarət oluna biləcəyini istisna etmir
Dünən, 15:21
“Polisləri görüb qışqırmağa başladım” - Qız qaçıran 3 nəfər niyə azadlığa buraxıldı?
Dünən, 14:18
Ermənistanda 7 nəfər terror aktı törətməyə cəhd ittihamı ilə saxlanılıb
Dünən, 14:15
Əbu-Dabi platforması ideyası İlham Əliyevə aiddir... - SÖZSÜZ Kİ...
Dünən, 13:08
Bəylər Əyyubov yenidən Prezidentin yanında - FOTO
Dünən, 13:05
Rusiya Ermənistanı sanksiya ilə cəzalandıra biləcəyi barədə xəbərdar edib - KİV
Dünən, 13:01
Rusiya hökumətində kadr dəyişiklikləri: Nə baş verir? - ŞƏRH
Dünən, 12:55
Azərbaycan əhalisi ayda 265 manat ərzağa xərcləyib
Dünən, 12:54
Putinin göndərdiyi nazir Bakıdan əliboş qayıdıb: Əliyev onu qəbul etməyib - “VÇK-OQPU”
Dünən, 12:44
Nəsimidə 21 kiloqramdan çox narkotik dövriyyədən çıxarılıb - VİDEO
Dünən, 12:41
Getdikcə azalan SƏNƏT SEVGİSİ - “Televizorda görürlər, elə bilirlər...”
Dünən, 12:30
“Hələ jurnalistikanın gələcəyi var” - Yadigar Məmmədli
Dünən, 12:25
Şirkət-Xidmət
 
 
Dia.az © 2010 - 2014
Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.
Bizimlə Əlaqə : Tel - 055-560-77-49, 077-271-11-33 E-mail : [email protected]
Designed by Daraaz.net
�������@Mail.ru