Sülh masası Əbu-Dabidə qurulur – Moskva və Brüssel niyə kənarda qaldı? .....                     Rüşvət almaqda təqsirləndirilən sabiq hakim kassasiya şikayəti verib .....                     Tələbələrin köçürülməsi prosesinə start verilir .....                     Rüşvət almaqda təqsirləndirilən sabiq hakim kassasiya şikayəti verib .....                     Ermənistan hakimiyyəti və cəmiyyəti anlamalıdır ki, Azərbaycanla sülh... .....                     "Bank BTB"nin Müşahidə Şurasının tərkibinə yenidən baxılacaq .....                     “Nar” regionlarda təhsilə dəstəyini davam etdirir .....                     İran rəsmisi Pezeşkianı təhqir etdi .....                     2030-da jurnalistika, hüquqşünaslıq, müəllimlik ixtisasları “öləcək?” .....                     Güney Qafqaz üçün ƏRƏB MASASI... .....                     Ermənistan və İran müdafiə nazirləri regional təhlükəsizlik məsələlərini müzakirə ediblər .....                     "Beşbarmaq”da nəzarət yoxdur, amma paraşütçülər UÇUR .....                     Bu məktəblər ÖZBAŞINA QALIB... .....                     AzTV-nin 440 minlik tenderi ləğv edildi .....                     “Pəhriz üçün 130 dollar ödədim, sən demə menyunu “ChatGPT” yazıbmış” .....                     Gəncə Regional İcma Mərkəzinin rəhbərinin həbs müddəti uzadılıb .....                     Hələ də ötən ayın əməkhaqqı ödənilməyib... .....                     Milyonluq mənimsəmə: “Pullar kartıma köçürülürdü” .....                     “Abşeron Hotel Qrup”a daxil olan bu otelin adı dəyişdirildi .....                     Rubionun Azərbaycan və Ermənistanla bağlı son bəyanatı vacib idi .....                     Məhkəmə "Vətəndaş Hüquqları” İnstitutunun rəhbəri Bəşir Süleymanlı ilə bağlı qərar verib .....                     Səhiyyə Nazirliyinin 5.5 milyonluq tenderi ləğv edildi .....                     İranda ETİRAZLAR BAŞLADI: .....                     Ermənistan İstintaq Komitəsi Eçmiədzinə əməliyyat planlaşdırmır .....                     Sabah bəzi yerlərdə az yağış yağacaq... .....                     Hüquqşünasdan ağır sözlər: .....                     Bu ixtisaslaşma magistraturadan çıxarıldı: Strateji sahə niyə diqqətdən kənarda qalır? .....                     "OKUKLU HOLDİNQ" VƏTANDAŞLARIN PULUNU NECƏ MƏNİMSƏYİR? .....                     Bakıda falçı evini satan qadının başına OYUN AÇDI .....                     Bələdiyyə gözünü yumub HƏR YERİ SATIR... .....                     Afət həmkarlarına MEYDAN OXUDU: .....                     “Daşnaksütyun”un rəhbərlərindən biri olan deputat Moskvaya qaçdı?.. .....                     "Alqış Musayevin yazdığı dəyərləndirmə yox, məğlubiyyət etirafıdır" .....                     Ermənistan ordusunda 8 yaralı .....                     Hakimiyyət uğrunda amansız mübarizə: açıq savaşda yeni mərhələ .....                     İrəvanı qarışdıran iddia: Paşinyanı qorumaq üçün səs yazısını o ölkə verib .....                     Naxçıvanda vətəndaşlara YENİ TƏLƏ: `Cibimizi soyurlar...` .....                     Gecə əri evə gələn qadın sevgilisini qızının otağında gizlətdi, o isə azyaşlı ilə... .....                     Holdinqin aqrar biznesinə yeni rəhbər təyin edilib .....                     London Azərbaycanın nəqliyyat dəhlizinə qoşulur .....                 

“Tramp həm ABŞ üçün, həm də bütün dünya üçün ciddi təhdiddir” - Ərəstun Oruclu ŞƏRH EDİR
Tarix: 5-11-2024, 15:45 | Çap et
“Tramp həm ABŞ üçün, həm də bütün dünya üçün ciddi təhdiddir”
ABŞ-da prezident seçkiləri keçirilir. Seçki yarışı hazırkı hakim partiya olan Demokratlar Partiyasının namizədi, vitse-prezident Kamala Harrislə Respublikaçılar Partiyasının namizədi, sabiq Prezident Donald Tramp arasında gedir.

Rəy sorğularının nəticələri göstərir ki, hər iki namizədin ABŞ Prezidenti postuna əyləşmək üçün şansı demək olar ki, eynidir. Bir sorğunun nəticəsinə əsasən, Harrisin 1-2 faizlik üstünlüyü görünürsə, digər bir sorğuda Tramp 1-2 faiz üstünlüyə malik olur. Ona görə də, prezident seçkilərinin nəticələrini dəqiq proqnozlaşdırmaq çətindir.

Dünyanın gözü və qulağı ABŞ-da keçirilən seçkilərdə və ondan gözlənilən nəticələrdədir. Beynəlxalq polittexnoloqlar hesab edirlər ki, seçkilərin nəticələri qlobal siyasi sistemə öz təsirini göstərəcək.

Dünyanın supergücünün birinciliyi uğrundakı seçki marafonu ilə bağlı AYNA-nın suallarını cavablandıran “Şərq-Qərb” Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri, politoloq Ərəstun Oruclunun sözlərinə görə, bu seçkilərdə vəziyyət o qədər mürəkkəbdir ki, Amerikanın ən öndə gedən sosioloji sorğu mərkəzləri də proqnoz verməyə çətinlik çəkir:

- Məsələ burasındadır ki, ABŞ-da seçkilərdə, xüsusilə də prezident seçkilərində nəticələr yeddi ştatdan asılıdır. Yeddi ştat istisna olmaqla, ştatların yarısı respublikaçı, yarısı isə demokratlardan ibarətdir. Orada da eloktoral kollegiyanın səsləri demək olar ki, yarıbayarı bölünüb. Həmin yeddi “yelləncək” adlandırılan ştatlarda hansı namizəd səslərin çoxunu qazanırsa, hansı namizəd daha çox kollegial səsləri əldə edirsə, həmin namizəd qələbə qazanır.

Nəzərə almaq lazımdır ki, Amerika seçiciləri birbaşa prezident seçmirlər. ABŞ Seçki Qanunvericiliyinə görə, hər bir ştatda ayrı-ayrılıqda kollegial seçimlər edilir və seçki kollegiyası müəyyənləşir. Artıq kollegial komissiya üzvləri səs verərək prezidenti seçirlər. Həmin yeddi ştat Şimali Korolina, Miçiqan, Viskonsi, Pensilvaniya, Filadelfiya, Corciya və Detroitdir. Hazırda namizədlər arasında həmin “yelləncək” ştatlar uğrunda mübarizə gedir. Bu ştatlarda hansı namizədin öndə olduğu barədə sorğu nəticələrinə baxanda çox ziddiyyətli rəqəmlərin şahidi oluruq. Ona görə də kimin qalib gələcəyini kimsə dəqiq deyə bilməz. Bir sözlə, namizədlərin şansları bərabərdir.

- Demokratlar hakimiyyətdə qalsalar, hazırkı siyasət davam edəcək, yoxsa dəyişiklik gözlənilir?

- Demokratlar hakimiyyətdə qalsa, yəni Harris qələbə qazansa, şübhəsiz ki, Bayden Adminstrasiyasının siyasətinin əsas konturları dəyişməyəcək. Əlbəttə, Harris ABŞ Prezidenti olarsa, müəyyən dəyişikliklər, korreksiyalar ola bilər. Amma prinsipial baxımdan, bu gün aparılan siyasətdə ciddi dəyişikliklər gözlənilmir. Çünki ABŞ-da siyasət Prezidentin şəxsiyyəti ilə bağlı yürüdülmür, hakim partiyanın proqramı əsasında müəyyənləşir. Ona görə də Harris seçilərsə, demokratlar Ağ Ev adminstrasiyasını əllərində saxlayarlarsa, prinsipial dəyişiklik olmayacaq. Sadəcə olaraq, bəzi istiqamətlərdə aktivliyin artması, bəzi istiqamətlərdə passivliyin dərinləşməsi ola bilər. Bu da təbii ki, mövcud reallıqlarla bağlıdır. Ümumilikdə, siyasi kursun dəyişəcəyi inandırıcı deyil.

- Tramp yenidən hakimiyyətə gəlsə, o zaman hansı siyasətə üstünlük verəcək?

- Trampın özünün bəyanatlarından belə anlamaq olur ki, hakimiyyətə gələrsə, əsas diqqətini ABŞ-ın daxili məsələlərinə yönəldəcək, ABŞ-ın qlobal güc olması siyasətindən tədricən imtina edəcək. Bunu etməsi nə dərəcədə mümkündür, söyləmək çətindir. Çünki ABŞ-ın xarici və müdafiə siyasətini ABŞ Prezidenti müəyyənləşdirsə də, hər halda bu, institutsional idarə edilən bir dövlətdir. Belə ölkələrdə dövlət institutlarının idarəçilikdə çox mühüm rolu və təsiri var. Tramp əvvəlki dövrdə, yəni ABŞ Prezidenti olduğu dövrdə də göstərdi ki, əsasən daxili məsələləri üstünlük verən siyasət həyata keçirməyə çalışır. Xarici siyasətdə də fərqli tərəfdaşlar və fərqli müttəfiqlər axtarmağı hədəfləyir.

Yəqin ki, Tramp hakimiyyətə gələrsə, Vaşinqtonun Rusiya-Ukrayna müharibəsi ilə bağlı mövqeyi qismən də olsa, dəyişəcək. Hətta xeyli dəyişiklik də gözlənilir, çünki Tramp bu barədə çox açıq bəyanatlar verir. ABŞ-ın Yaxın Şərq siyasətində İsrailə dəstəyi güclənəcək. Bu isə Yaxın Şərqdə gərginliyin daha da artması deməkdir. Çinlə münasibətlərdə gərginlik şübhəsiz ki, artacaq.

Əslində ABŞ-da kimin seçilməsindən asılı olmayaraq, xarici siyasətdə ciddi dəyişiklik də gözlənilən deyil. Çünki dediyim kimi, ABŞ xarici siyasətinin müəyyənləşməsinə bir çox amillər təsir edir. İndiki zamanda ABŞ siyasətində kardinal dəyişikliklər qeyri-mümkündür.

Daxildə isə Tramp islahatlar aparmaq, iqtisadi inkişafa nail olmaq istəyir. Hər halda belə bəyan edir. Amma onun proqramında bunlar müşahidə edilmir. Çünki Tramp yenə də zəngin insanların vergidən kənarda qalmasını istəyir. Amerikada çox əcaib bir sistem mövcuddur: milyarderlər dövlətə demək olar ki, bir sent də vergi ödəmirlər. Tramp bu xətti saxlamaq istəyir. O zaman sual olunur: iqtisadiyyat nəyin hesabına inkişaf edəcək? Ümumiyyətlə, hansı model əsasında iqtisadi inkişafa nail olunacaq? Bu suallara Trampın platformasında, proqramında konkret cavab verilmir. Tramp daha çox rəqibinə qarşı təhqir, aşağılama, böhtan, yalan danışmaqla seçki kampaniyası apardı. Dərindən baxdıqda, onun ABŞ-la bağlı ciddi proqramı yoxdur.

- Bundan əvvəlki seçkidə Trampın məğlubiyyətindən sonra etirazlar olmuşdu, Kapitoliyə hücum edilmişdi. Bu prosesin təkrarlanacağı gözlənilirmi?

- Tramp açıq şəkildə bəyan edir ki, məğlub olarsa, nəticələri tanımayacaq. Düşünürəm ki, Tramp məğlub olarsa, hər şeyə əl atacaq. Hətta əvvəlki seçkilərdə atdığı addımlardan daha kəskin və daha pis addım ata bilər. Məlumdur ki, Nyu-York federal Məhkəməsində Trampın üzərində məhkəmə prosesi var. Hakimin qərar çıxarması təxirə salındı, amma “Andlılar Məhkəməsi” tərəfindən Tramp 30-dan çox maddə üzrə günahkar bilinib. Belə olduğu halda, heç kim istisna edə bilməz ki, Trampı həbsxana həyatı gözləyir. Təbii ki, məğlub olacağı halda Tramp hər yola əl ata bilər ki, bu da 2021-ci ilin yanvar hadisələrindən daha kəskinliyi ilə seçilər.

Tramp o siyasətçilərdən deyil ki, məğlubiyyətini qəbul və etiraf etsin. Nəzərə almaq lazımdır ki, bu şəxsin xeyli radikal tərəfdarları var. Seçki kampaniyası dövründə Tramp həmin qüvvələri daha da radikallaşdırdı. Ona görə də qarşıdurmanın olması istisna deyil. Amma sual budur: dövlət bu qarşıdurmanı zərərsizləşdirməyə nə dərəcədə hazırdır?! Düşünürəm ki, Tramp hansısa qeyri-qanuni addımlar atsa, ABŞ dövləti bunun qarşısını qətiyyətlə almaq gücündədir.

- ABŞ-dakı seçkilərin Cənubi Qafqazda və ümumiyyətlə, dünyadakı siyasi proseslərə hansı təsirləri olacaq?

- Seçkilərdə hansı namizədin qalib gəlməsindən asılı olaraq xarici siyasətdə korrektələr olacaq. Tramp seçilərsə, tamam fərqli xarici siyasətin şahidi olacağıq. Yenə deyirəm, Yaxın Şərq məsələsində Tramp birmənalı şəkildə İsrailin tərəfində dayanacaq. İran-İsrail müharibəsi ehtimalı olduqca yüksəkdir. Hətta deyərdim ki, Tramp seçilərsə, yanvar ayında and içib ABŞ Prezidenti kürsüsünə əyləşənədək Yaxın Şərqdə ciddi qarşıdurma, böyük eskalasiya ola bilər. Təəssüf ki, söhbət İran-İsrail müharibəsindən gedirsə, bunun Azərbaycana, Cənubi Qafqaza neqativ mənada ciddi təsirləri olacaq. Çin-Tayvan məsələsinə gəlincə, Trampın hər zaman Çinə münasibəti aqressiv olub. Əgər bu xətt davam edərsə, həmin bölgədə də gərginlik hökm sürəcək.

Ümumiyyətlə, Tramp Avroatlantik təhlükəsizlik sisteminə təhdid kimi qəbul olunur. Bunu Avropa liderləri də, Amerikadakı beyin mərkəzləri də deyirlər. Bu gün artıq laxlamaqda olan qlobal təhlükəsizlik sistemini Tramp tamamilə dağıda bilər. Hesab edirəm ki, Tramp bunu edə bilər, buna qadirdir. Xatırlatmaq lazımdır ki, Tramp ABŞ Prezidenti olarkən ölkənin NATO-dan xeyli dərəcədə uzaqlaşmasına nail olmuşdu. Bu proses davam edərsə, dünyada böyük xaos başlaya bilər. Çünki bu halda nə Rusiya, nə Çin, nə də digər dövlətlər öz təsir dairəsini genişləndirmək fürsətini boşa verəcək. Bu isə müharibələr deməkdir. Son nəticədə, ABŞ-ın özü də müharibələrə cəlb olunacaq.

Unutmayaq ki, Yaxın Şərqdəki bugünkü konfliktin bünövrəsini məhz Tramp qoyub. ABŞ Prezidenti olarkən Qüdsü İsrail paytaxtı kimi tanımaqla, səfirliyi buraya köçürməklə, Suriyanın ərazisində olan Qolan təpələrinin bir hissəsini İsrailin ərazisi kimi tanımaqla, “iki dövlət” modelini rədd eləməklə Tramp dəhşətli pozuntulara yol verdi. Trampın birinci prezidentlik müddətində atdığı addımların acı nəticələri bu gün özünü göstərməkdədir. Bu dəfə Tramp seçilərsə, bu, dünya üçün böyük fəlakət olacaq. Bu, reallıqdır. Bunu ittiham kimi, Trampı sevməməkdən irəli gələn, rəqiblərinin yaydığı təbliğat kimi qəbul etmək yanlışdır. Tramp həqiqətən, ABŞ üçün də, dünya üçün də ciddi təhdiddir.










 
Sorğu

Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?

Şirkət-Xidmət
   
Xəbər lenti
                                                 
Sülh masası Əbu-Dabidə qurulur – Moskva və Brüssel niyə kənarda qaldı?
Bu gün, 17:36
Rüşvət almaqda təqsirləndirilən sabiq hakim kassasiya şikayəti verib
Bu gün, 17:34
Tələbələrin köçürülməsi prosesinə start verilir
Bu gün, 17:21
Rüşvət almaqda təqsirləndirilən sabiq hakim kassasiya şikayəti verib
Bu gün, 17:12
Ermənistan hakimiyyəti və cəmiyyəti anlamalıdır ki, Azərbaycanla sülh... - XƏBƏRDARLIQ
Bu gün, 17:05
"Bank BTB"nin Müşahidə Şurasının tərkibinə yenidən baxılacaq - Mehdiyevlər GERİ DURUR?
Bu gün, 16:41
“Nar” regionlarda təhsilə dəstəyini davam etdirir - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 16:34
İran rəsmisi Pezeşkianı təhqir etdi - BAŞLARINI İTİRİBLƏR...
Bu gün, 16:29
2030-da jurnalistika, hüquqşünaslıq, müəllimlik ixtisasları “öləcək?” – ŞOK AÇIQLAMA
Bu gün, 16:25
Güney Qafqaz üçün ƏRƏB MASASI... - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 16:22
Ermənistan və İran müdafiə nazirləri regional təhlükəsizlik məsələlərini müzakirə ediblər - KİV
Bu gün, 16:15
"Beşbarmaq”da nəzarət yoxdur, amma paraşütçülər UÇUR - Nuranənin ölümü kimə DƏRS olacaq?
Bu gün, 13:03
Bu məktəblər ÖZBAŞINA QALIB... - İTTİHAM VAR...
Bu gün, 13:01
AzTV-nin 440 minlik tenderi ləğv edildi
Bu gün, 12:57
“Pəhriz üçün 130 dollar ödədim, sən demə menyunu “ChatGPT” yazıbmış” - DƏLİXANADIR, VALLAH...
Bu gün, 12:56
Gəncə Regional İcma Mərkəzinin rəhbərinin həbs müddəti uzadılıb
Bu gün, 12:46
Hələ də ötən ayın əməkhaqqı ödənilməyib... - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 12:44
Milyonluq mənimsəmə: “Pullar kartıma köçürülürdü” – Məhkəmə
Bu gün, 12:38
“Abşeron Hotel Qrup”a daxil olan bu otelin adı dəyişdirildi
Bu gün, 12:34
Rubionun Azərbaycan və Ermənistanla bağlı son bəyanatı vacib idi - Dövlət Departamenti
Bu gün, 12:30
Məhkəmə "Vətəndaş Hüquqları” İnstitutunun rəhbəri Bəşir Süleymanlı ilə bağlı qərar verib - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 12:27
Səhiyyə Nazirliyinin 5.5 milyonluq tenderi ləğv edildi
Bu gün, 12:15
İranda ETİRAZLAR BAŞLADI: -Pezeşkian HƏDƏFDƏ
Bu gün, 12:12
Ermənistan İstintaq Komitəsi Eçmiədzinə əməliyyat planlaşdırmır
Bu gün, 12:10
Sabah bəzi yerlərdə az yağış yağacaq...
Bu gün, 12:06
Hüquqşünasdan ağır sözlər: - “Ölkədə geyləşmə prosesi gedir...”
Bu gün, 12:00
Bu ixtisaslaşma magistraturadan çıxarıldı: Strateji sahə niyə diqqətdən kənarda qalır? - AKTUAL
Bu gün, 11:58
"OKUKLU HOLDİNQ" VƏTANDAŞLARIN PULUNU NECƏ MƏNİMSƏYİR? - İTTİHAM VAR...
Bu gün, 11:44
Bakıda falçı evini satan qadının başına OYUN AÇDI - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 11:31
Bələdiyyə gözünü yumub HƏR YERİ SATIR... - BU NƏDİ BELƏ?
Bu gün, 11:28
Afət həmkarlarına MEYDAN OXUDU: - “Toy bazarında nömrə birəm”
Bu gün, 11:17
“Daşnaksütyun”un rəhbərlərindən biri olan deputat Moskvaya qaçdı?.. - “Johovurd”
Bu gün, 11:13
"Alqış Musayevin yazdığı dəyərləndirmə yox, məğlubiyyət etirafıdır" - Elçin Alıoğlu yazır...
Bu gün, 11:09
Ermənistan ordusunda 8 yaralı - Biri polkovnik-leytenantdır
Bu gün, 11:05
Hakimiyyət uğrunda amansız mübarizə: açıq savaşda yeni mərhələ - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 11:01
İrəvanı qarışdıran iddia: Paşinyanı qorumaq üçün səs yazısını o ölkə verib – Gizli görüş
Bu gün, 10:58
Naxçıvanda vətəndaşlara YENİ TƏLƏ: `Cibimizi soyurlar...` - Fuad Nəcəfli ƏNCAM ETMƏLİDİR...
Bu gün, 10:55
Gecə əri evə gələn qadın sevgilisini qızının otağında gizlətdi, o isə azyaşlı ilə... - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 10:49
Holdinqin aqrar biznesinə yeni rəhbər təyin edilib - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 10:45
London Azərbaycanın nəqliyyat dəhlizinə qoşulur - AKTUAL
Bu gün, 10:41
Tramp Moskva və Pekini bombalamaqla hədələyib - CNN
Bu gün, 10:39
Nazirliyin 5 milyonluq tenderi ləğv edildi - SƏBƏB AÇIQLANMADI
Bu gün, 10:37
“Ks Baku”da qanun HƏRLƏYƏN YOXDUR...
Bu gün, 10:20
"Ermənistan Elektrik Şəbəkələri"nin ofisində axtarışlar siyasi motivlidir - “Taşir” Şirkətlər Qrupu
Bu gün, 10:13
ETSN-nin NƏZƏRİNƏ: Lənkəranda camaatı boğurlar... - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 10:12
Paytaxtın mənzil bazarındakı qiymətlər payızdakı artıma hazırlaşır - Bir yandan sökürlər, bir yandan tikirlər...
Bu gün, 09:50
Göyçə gölü sahilində 900-dən çox mülk yoxlanılır... -Baş pokuror
Bu gün, 09:42
Fərid Əhmədov Mirsaleh Seyidovu HƏDƏFƏ ÇEVİRİBMİ? - İLGİNC GƏLİŞMƏ
Bu gün, 09:36
Fermerə 95 minlik dələduzluq edən “Hacı Telman”la bağlı QƏRAR
Bu gün, 09:20
Azərbaycanda krediti 5 faizlə də vermək olar: - İKİ YOL
Bu gün, 09:16
Şirkət-Xidmət
 
 
Dia.az © 2010 - 2014
Məlumat internet səhifələrində istifadə edildikdə müvafiq keçidin qoyulması mütləqdir.
Bizimlə Əlaqə : Tel - 055-560-77-49, 077-271-11-33 E-mail : [email protected]
Designed by Daraaz.net
�������@Mail.ru