İki gün öncə beyin cərrahı, doktor Pərvin Mirzəliyevin 32 saat fasiləsiz davam edən və tibbdə nadir sayılan “Gigant beyin arteriovenoz malformasiya” əməliyyatını uğurla tamamlaması haqqında məlumat vermişdik.

Bu barədə məlumatı həkim Mirzəliyev sosial media hesabında paylaşmışdı:

“Ölüb-ölüb diriltdiklərim, əməliyyatın sonu – Zəfər!”

Amerikada yaşayan jurnalist Qənirə Ataşova 32 saatlıq əməliyyatla bağlı araşdırma apardığını və bunun həqiqətə uyğun gəlmədiyini deyib.

Musavat.com xəbər verir ki, o, bu barədə instaqram hesabında yazıb:

“İki gündür sosial şəbəkələrdə beyin cərrahı Pərvin Mirzəliyevin 32 saat davam edən əməliyyatla bağlı paylaşdığı məlumatlar geniş yayılıb. Araşdırmalar göstərir ki, beyin əməliyyatlarının müddəti maksimum 12–14 saat qəbul edilir. Əməliyyat vaxtı bu limiti keçdikdə mərhələli əməliyyatların aparılması daha məqsədəuyğun sayılır. Burada iki əsas faktor nəzərə alınmalıdır.

Birinci faktor - pasiyentin uzun müddət əməliyyatda qalması zamanı anestezioloji və cərrahi risklərin artmasıdır; məsələn, infeksiya riski və yüksək qan itkisi. Anestezioloji risklərə isə pasiyentin elektrolit balansının, turşu-qələvi müvazinətinin, O₂ və CO₂ göstəricilərinin kəskin pozulması daxildir.

İkinci və daha həlledici faktor cərrahın fiziki və emosional yorğunluğu, tükənməsidir. Xüsusilə nəzərə alsaq ki, mürəkkəb beyin əməliyyatlarının ən çətin mərhələləri əməliyyatın sonuna yaxın baş verir, bu zaman yorğun cərrahın səhv etmə riski xeyli artır. Məhz buna görə belə hallarda əməliyyatı bitirib, bir neçə gün sonra (xəstənin vəziyyəti sabitləşdikdən və cərrah dincəldikdən sonra) ikinci mərhələni icra etmək tövsiyə edilir.

Paylaşılan foto isə doğrudan da maraqlıdır, əgər əməliyyat doğrudursa, bəlkə belə məlumatları elə ilk olaraq cərrahlar paylaşanda qəbul olunardı, amma bizdə olmazmı?!

Əlavə olaraq qeyd edim ki, beynəlxalq səviyyədə məşhur amerikalı neyrocərrah Michael T. Lawton (1000-dən çox AVM əməliyyatı icra edib) müsahibəsində ən böyük AVM əməliyyatını maksimum 14 saatda tamamladığını bildirib — istəsəniz, internetdən ətraflı oxuya bilərsiniz.

14 saatdan uzun davam edən əməliyyatlar isə (məsələn, siam əkizlərinin ayrılması) yalnız çoxsaylı həkim briqadalarının iştirakı ilə həyata keçirilib. Sevimli ChatGPT-də soruşsanız ki, AVM əməliyyatı nə qədər çəkir, cavab olaraq orta hesabla 4–8 saat, bəzi mürəkkəb hallarda isə 12 saata qədər uzana bildiyi qeyd olunur. AVM əməliyyatları artıq 10 ildən çoxdur ki, müxtəlif cərrahlar tərəfindən uğurla icra olunur. Bütün bunlardan sonra əziz izləyənlər, sizcə, bu uğur hekayəsidir, yoxsa cəmiyyəti aldatmağa yönəlmiş bir addım”.

Qənirə Ataşova Səhiyyə Nazirliyinə və Respublika Diaqnostik Mərkəzin rəhbərliyinə çağırış edib:

“Zəhmət olmasa, cəmiyyətin marağını nəzərə alaraq, bir sualımızı cavablandırarsınız: 32 saat ərzində həkim otaqda konkret olaraq nə ilə məşğul olub? Çünki beynəlxalq tibbi protokollara əsasən, ən mürəkkəb AVM əməliyyatlarında belə cərrahiyyə müddəti maksimum 12 saatla məhdudlaşır. Belə olan halda, həkimimizin 32 saatlıq fəaliyyətini necə əsaslandırırsınız və niyə bu qədər riskli və şübhəli bir müddətdə həkimə müdaxilə etməmisiniz?

Daha bir xahişimiz budur. Cəmiyyətə addım-addım, detallı şəkildə izah edəsiniz ki, bu 32 saat hansı mərhələlərdən ibarət olub, hansı prosedurlar aparılıb, fasilələr necə təşkil olunub, pasiyentin həyati göstəriciləri necə izlənib və ən əsası, bu proses hansı tibbi meyarlara əsaslanıb? Çünki şübhəsiz ki, belə “unikal” əməliyyat tibbin inkişafında yeni səhifə açır və belə də Guinness Rekordlar Kitabına düşməyiniz üçün əla fürsətdir - əlbəttə, məqsədiniz şan-şöhrət üçün xalqı aldatmaq deyildisə…”

Q. Ataşova daha sonra əlavə edib:

“Dünya protokollarına zidd olan 32 saatlıq AVM əməliyyatı ilə bağlı Azərbaycan Neyrocərrahlar Assosiasiyasının rəsmi açıqlaması tezliklə yayımlanacaq. Məsələ müzakirəyə hazırlanır.

Sevinə bilərsiniz: ya ölkə olaraq Guinness Rekordlar Kitabına düşəcəyik, ya da bu “fantastik əməliyyat hekayəsi” rəsmən təkzib olunacaq. Hər iki halda da ya rekord sahibiyik, ya da sadəcə xəyal dünyasında yaşayırıq - gözləyək, görək! Cərrahi əməliyyat otağı şou yeri deyil!”