Bir neçə gün öncə Azərbaycan Respublikası ilə Türkiyə Respublikası arasında “Şuşa Bəyannaməsi”nin imzalanmasının dörd ili tamam oldu. Bu gün belə bir sual yerinə düşür: bu sənəd Azərbaycana nə verdi?

44 günlük müharibədən sonra ölkənin üzləşdiyi bütün təhlükələri xatırlayaq – qonşu ölkələrdən gələn təhdidlər, sərhədimiz yaxınlığında İranın açıq-aşkar nümayişkaranə hərbi təlimləri, Rusiya sülhməramlılarının laqeyd münasibəti və açıq dəstəyi fonunda Qarabağı tərk etmək istəməyən Ermənistan ordusu. Elə rusiyalı sülhməramlıların özü də bir neçə dəfə həm təhrikedici davranışlar, həm də təxribatlara yol vermişdilər. Məsələn, Azərbaycan ərazisində hərbi təlimlər keçirmələri və ya Xankəndidə müxtəlif dövrlərə aid rus sərkərdələrinin büstləri olan parkın açılması.

Bütün bunların öhdəsindən məhz Şuşa Bəyannaməsinin sayəsində gəldiyimizi demək olarmı? Axı bu sənəddə açıq şəkildə göstərilir ki, istənilən vəziyyətdə Türkiyə Azərbaycanın yanında olacaq. Bu sənədin gələcəkdə Azərbaycanı daha hansı təhlükələrdən qoruyacağını bilmək maraqlı olardı.

Tanınmış hərbi ekspert, Müdafiə Nazirliyinin informasiya-analitik idarəsinin sabiq əməkdaşı Azad İsazadə Pressklub.az-a açıqlamasında bununla bağlı fikirlərini bölüşüb.

“Sözsüz ki, Şuşa Bəyannaməsi imzalanandan sonra həm İran, həm Ermənistan, həm də Rusiya tərəfindən ölkəmizə qarşı əsasən təxribat xarakterli addımlar atılması ilə razıyam. Amma bunlar, daha çox nümayiş xarakteri daşıyırdı və konkret tədbirlərlə yox idi. Və sözsüz ki, Şuşa Bəyannaməsinin olması bu vəziyyətə təsirsiz ötüşmədi. Lakin başa düşmək lazımdır ki, problemlər təkcə bəyannamə ilə həll olunmur. Bu sənəd bütöv aysberqin görünən hissəsi idi. Şuşa Bəyannaməsinin arxasında Azərbaycanla Türkiyənin hərbi əməkdaşlığı, faktiki olaraq vahid ordu quruculuğu dururdu. Şuşa Bəyannaməsinin arxasında 44 günlük müharibə dayanırdı. Azərbaycan Ordusunun müharibədə nəyə qadir olduğunu göstərməsi. bütün dünyaya bir mesaj idi. Hamı başa düşdü ki, əgər biz bunu təkbaşına edə bildisə, gör vəziyyətə Türkiyə ordusu müdaxilə etsə, onda vəziyyət necə olacaq? Türkiyə ordusu isə həm say baxımından, həm də silahlanma cəhətdən daha böyük və təsirli hərbi-siyasi qüvvədir. Bu mənada Şuşa Bəyannaməsi bizim birliyimizi və ortaq maraqlarımızı müdafiə etməyə hazır olduğumuzu nümayiş etdirdi.

Ermənistanla biz onsuz da özümüz bacardıq. Amma Türkiyənin yanımızda olması, ilk növbədə İranı, həm də Rusiyanı ciddi şəkildə dayandırdı”, – hərbi ekspert bildirib.

O, əlavə edib ki, bu il Şuşa Bəyannaməsi rəsmən genişlənməsə də, bu ittifaq daha da güclənib və inkişaf edib.

“Mən Pakistan–Azərbaycan–Türkiyə arasında üçtərəfli Laçın görüşünü nəzərdə tuturam. Bu görüş əslində Şuşa Bəyannaməsinin davamı və inkişafı idi. Üstəlik, artıq bu ittifaqa nüvə silahına sahib bir ölkə də qoşulmuş oldu. Yəni, rəsmən olmasa da, Şuşa Bəyannaməsinə daha bir sayca böyük, yaxşı silahlanmış və dağlıq ərazilərdə döyüş təcrübəsi olan ordu əlavə olundu. Prinsipcə, Pakistan Hindistanla son münaqişədə nəyə qadir olduğunu göstərdi. Bir məsələni də qeyd edim və ola bilər, oxucularımız bunu çox da yaxşı bilmir. Təsadüfi deyil ki, bizim məşhur xüsusi təyinatlılarımız yüksək dağ şəraitində təlimləri Pakistanın əsasən məhz belə ərazilərdə yerləşən bazalarında keçiblər. Bu hazırlıq da öz sözünü dedi və İkinci Qarabağ Müharibəsində xüsusi təyinatlılarımızın uğurlarına bilavasitə təsir göstərdi”.

Azad İsazadənin fikrincə, hazırda təhlükəli hadisələrin Azərbaycan sərhədlərinə yaxınlaşmasına baxmayaraq, İranın hansısa təxribatçı addım atacağı inandırıcı deyil.

“Çünki İranla sərhəddə yerləşən üç dövlət – Azərbaycan, Pakistan və Türkiyə artıq praktik olaraq hərbi-siyasi ittifaqdadırlar. Bu isə həm cənubdan, həm də şimaldan gələn təhlükələrə qarşı kifayət qədər ciddi təminatdır”, – İsazadə fikrini yekunlaşdırıb.