YAP İQTİDARI ÜÇÜN SOS!!!
Tarix: 5-01-2012, 16:13 | Çap et
HAKİMİYYƏTİN QƏRBDƏKİ ENERJİ PULLARI RİSQ ALTINDADIR
2012-ci il İran ətrafında halqanın daha da daralmasıyla başladı.
İranın hərbi dəniz qüvvələri yanvarın 2-də Bəsrə körfəzinin Hörmüz boğazına yaxın ərazisində 10 günlük hərbi təlimlərə start verib. Təlimlərdə 200 kilometr məsafədəki hədəfi vurma qabiliyyətinə malik yeni raket sınaqdan keçirilib. Təlimlərə komandanlıq edən iranlı general Mahmud Musəvi orta və yaxın məsafəli raketlərdən fərqli olaraq yeni raketin uzaq məsafədəki hədəfləri vura biləcəyini deyib. Təlimlər sırasında İranın başqa raketləri də sınaqdan keçirəcəyi bildirilib.
İranın nədən Hörmüz boğazına yaxın ərazidə hərbi təlimlərə başlaması və yeni raketləri sınaqdan keçirməsinin səbəbi bir az sonra bəlli oldu. Tehran ABŞ hərbi gəmilərinin Hörmüz boğazına yaxınlaşacağı və Bəsrə körfəzinə daxil olacağı halda cavab addımları atacağını açıqlayıb. Açıqlamanın sonrakı hissəsində isə deyilir ki, Qərb İran neftinin ixracatına qadağa qoyarsa, Hörmüz boğazı üzərindən daşınan neft ixracatını əngəlləyəcək. Məsələ burasındadır ki, dünyada satılan neftin 40 faizi dünya bazarlarına məhz Hörmüz boğazı üzərindən daşınır. Bu boğazdan neftin daşınmasının əngəllənməsi dünyada neftin qiymətlərinin sürətlə artmasına gətirib çıxararaq, onsuz da ağır iqtisadi tənəzzül içərisində olan Qərb ölkələrinə yeni başağrısı yaradacaq.
Buna baxmayaraq, İranın hədələrini həyata keçirməsi problematikdir. Birincisi, ABŞ-ın hərbi gəmiləri hər zaman Bəsrə körfəzindən və Hörmüz boğazından keçid kimi istifadə edir və İran indiyənə qədər bunu əngəlləyə bilməyib. İkincisi, ABŞ hərbi gəmilərini bölgəyə çağıran ölkələr var. ABŞ-ın beşinci dəniz donanması Bəhreyndə qərarlaşıb. Bəsrə körfəzinin digər ərəb ölkələri də ABŞ-ın bu bölgədə hərbi varlığından məmnundurlar. Çünki, həmin dövlətlər bu yolla İranın bölgədəki hegemonluğunu neytrallaşdırmış olurlar. Odur ki, İranın ABŞ-ın bölgədəki maraqlarına qarşı ata biləcəyi addım Tehranı avtomatik şəkildə sahil ölkələri ilə də qarş-qarşıya qoyacaq.
Vaşinqton İranın hədələrindən çəkinən deyil. Əksinə ABŞ prezidenti Barak Obama İranın maliyyə sektoru və Mərkəzi Bankına qarşı sanksiyanın tətbiq edilməsi haqqında qanun layihəsini imzalayıb. Bu qanuna görə, İranın maliyyə insitutları və Mərkəzi Bankı ilə əməkdaşlıq edən dünyadakı bütün strukturlar ABŞ-ın qara siyahısına düşəcək. Avropa Birliyi də yanvar ayında eyni addımı atmağı planlaşdırır. Başqa sözlə, İranın Mərkəzi Bankı ilə əməkdaşlıq edən banklar və digər maliyyə mərkəzləri ABŞ-ın müvafiq strukturları ilə əməkdaşlıq edə bilməcəyəklər.
İran neft ixracatından gəlirin önəmli hissəsini Mərkəzi Bank vasitəsilə əldə edir. Bu banka qarşı sanksiyaların tətbiqi o deməkdir ki, İran neft ixracatında böyük problemlərlə üzləşəcək. İran iqtisadiyyatı və büdcəsi isə bütövlükdə neft satışı üzərində formalaşıb. Təsadüfi deyil ki, İranda 2012-ci ilin ilk günlərindən inflyasiya artıb, bu da insanların alıcılıq qabiliyyətinin xeyli zəifləməsinə yol açıb.
Beləliklə, 2012-nin Qərb-İran qarşıdurmasında bəlkə də həlledici il olacağını söyləmək mümkündür. Tehranın yeganı müttəfiqi olan Suriya rejimi ağır günlərini yaşayır, Qərbin siyasi və iqtisadi sanksiyaları genişlənir, üstəgəl də İranın içində qütbləşmə dərinləşir.
Rəsmi Bakı üçün Qərb-İran qarşıdurmasından kənarda qalmaq getdikcə çətinləşir. Doğrudur, Bakı Qərbin İrana qarşı mümkün hərbi əməliyyatlarında yer almayacağını və qonşusuna qarşı torpaqlarından istifadəyə icazə verilməyəcəyini dəfələrlə bəyan edib. Ancaq söhbət yalnız hərbi əməliyyatlardan getmir. Məlumdur ki, İran Mərkəzi Bankı Azərbaycanda bəzi maliyyə işləri həyata keçirir. Azərbaycanlı nazir-oliqarxlara məxsus bəzi özəl bankların da İranla maliyyə əlaqələri haqqında məlumatlar ara-sıra mətbuata sızır. Rəsmi Bakı ABŞ-ın sanksiyaları ilə üzləşməmək üçün böyük ehtimalla İranın maliyyə institutları ilə rəsmi və qeyri-rəsmi bütün əlaqələrini kəsmək məcburiyyətində qalacaq. Azərbaycanın neft və qaz satışından əldə etdiyi gəlirlərin əhəmiyyətli hissəsi Qərb banklarında yerləşdirilib. Ona görə də bu maliyyə resurslarını risq altında saxlamamaq üçün İranla maliyyə əməkdaşlığına göz gəzdiriləcək. Digər tərəfdən BTM Təhlükəsizlik Şurasının yaxın həftələrdə ilk müzakirə edəcək mövzulardan biri İran olacaq. Demək, Təhlükəsizlik Şurasının yeni üzvü kimi Azərbaycan bu müzakirədən və sanksiyaların tətbiqi ilə bağlı mümkün səsvermədən də kənarda qala bilməyəcək.
“Atlas” Siyasi Araşdırmalar Mərkəzi


|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
• Politoloq Sergey Markov Rusiyada xarici agent elan edilib - RUSLARIN BAŞI QAÇIB
Bu gün, 18:15 |
|
|
|
• Prezidentin Təhlükəsizlik Xidmətinin mayoru vəfat etdi - FOTO
Bu gün, 17:59 |
|
|
|
• “Heç bir böhtana inanmayın’” -Məlahat İbrahimqızı yalan məlumatlara CAVAB VERDİ
Bu gün, 17:49 |
|
|
|
• Qusarın təzə icra başçısı da özünə tender yoldaşları müəyyən edib... - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 17:46 |
|
|
|
• İki ay əvvəl vəzifəyə təyin edilən jurnalist istefa verdi - ÖZÜ DEDİ
Bu gün, 17:30 |
|
|
|
• Tramp Kiyevin hərəkətindən qəzəblənib
Bu gün, 17:27 |
|
|
|
• Moskva və Bakı birgə fəaliyyət üçün istiqamətləri müəyyən ediblər - Overçuk
Bu gün, 17:20 |
|
|
|
• Putin və Zelenskinin yaxın vaxtlarda görüşü nəzərdə tutulmur
Bu gün, 17:15 |
|
|
|
• Fərhad Əhmədovun Azərbaycandakı mülklərinə həbs qoyuldu - detallar
Bu gün, 16:52 |
|
|
|
• Paris Bakıya “yumşalma siqnalı” GÖNDƏRDİ – Yeni səfir münasibətləri xilas edə BİLƏCƏK?
Bu gün, 16:50 |
|
|
|
• Müğənniyə sui-qəsd İŞİ: - AST Telmanın mühafizəçisi bəraət qazanır
Bu gün, 16:45 |
|
|
|
• Terror aktı hazırlamağa cəhddə ittiham olunan erməni iş adamının həbs müddəti uzadılıb
Bu gün, 16:37 |
|
|
|
• Süleyman Mikayılov Qobustanda qəbul keçirdi - FOTO
Bu gün, 16:17 |
|
|
|
• Kərbəlaya gedən zəvvarları aldadıb yarıyolda qoyan şəxs tutuldu - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 16:13 |
|
|
|
• Şərurlu İsfəndiyarın binalarında YOXLAMA? - AÇIQLAMA
Bu gün, 16:08 |
|
|
|
• Azərbaycan nəyə və niyə hazır olmalıdır? - AKTUAL
Bu gün, 16:01 |
|
|
|
• Paşinyan-Ter-Petrosyan davası yenə qızışıb
Bu gün, 15:59 |
|
|
|
• FTB Con Boltonun evində axtarış aparıb - “New York Post”
Bu gün, 15:54 |
|
|
|
• 12 saylı Cəzaçəkmə Müəssisəsinin rəisi Cavid Səfərov Alay Komandiri təyin olunur? - İDDİA
Bu gün, 15:49 |
|
|
|
• Əraziyə zəncir vurulub: kim aradan qaldırmalıdır? - İcra başçısı Coşqun Cəbrayılovun nəzərinə...
Bu gün, 15:44 |
|
|
|
• Vüqar Qurbanov Vətən müharibəsi iştirakçısına vəzifə verdi - ƏMR
Bu gün, 15:20 |
|
|
|
• Azərbaycanda internet tam kəsiləcək? - AÇIQLAMA
Bu gün, 15:18 |
|
|
|
• Sahibkar gömrük sisteminin eybəcərliklərini İFŞA ETDİ - Prezidentə MÜRACİƏT
Bu gün, 15:06 |
|
|
|
• “Azərbaycan Dəmir Yolları” törəmə şirkətinə yeni direktor təyin edilib - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 14:59 |
|
|
|
• Azərbaycanda 10-15 manatlıq «mini tenderlər» də keçirilirmiş - QALİBLƏR, MƏBLƏĞLƏR
Bu gün, 14:48 |
|
|
|
• Dövlət Mühafizə Xidmətinin hərbçiləri təltif edilib - SİYAHI
Bu gün, 14:39 |
|
|
|
• Sədərək Mərkəzi Xəstəxanasının tibbi avadanlıqları hansı məmur tərəfindən oğurlanıb? - "Niyə digər yerlərdən işçi götürür?"
Bu gün, 14:30 |
|
|
|
• “Evlənəcəyim qızı Ramiz Rövşənlə məsləhətləşdim” – Xalq artisti
Bu gün, 14:17 |
|
|
|
• Qriqoryan və ABŞ-nin İrəvandakı səfiri Vaşinqtonda əldə olunmuş razılaşmaları müzakirə ediblər
Bu gün, 14:11 |
|
|
|
• “Azercell” abunəçilərindən hər yolla pul qoparmağa çalışır... - GİLEY
Bu gün, 13:55 |
|
|
|
• Makron, Merts və Tusk gələn həftə Moldovaya gedəcək
Bu gün, 13:46 |
|
|
|
• "SEPAH İranın daxili problemlərini ört-basdır etmək üçün xaricə təhdidlə diqqət yayındırır"
Bu gün, 13:44 |
|
|
|
• İcra Hakimiyyətinin vəzifəli şəxsi 8 sutka həbs olundu - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 13:41 |
|
|
|
• İran telekanalı Pezeşkianı ələ saldı - “Sadəlöhv adam”
Bu gün, 13:11 |
|
|
|
• Paşinyan Zəngəzurla bağlı əsl razılaşmanı gizlədir - Zurabyan
Bu gün, 13:05 |
|
|
|
• “Baku Food Center”in səhmləri dövriyyədən çıxarılır
Bu gün, 13:01 |
|
|
|
• Moskva Paşinyanı küncə sıxdı – “Ya Aİİ-dən çıx, ya da sanksiyalara hazır ol”
Bu gün, 12:48 |
|
|
|
• Putinin nümayəndəsindən Azərbaycana qarşı təxribat - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 12:31 |
|
|
|
• Mülayim şərq küləyi əsəcək - belə deyirlər...
Bu gün, 12:21 |
|
|
|
• Qəbələnin başçısının guya BUNDAN XƏBƏRİ YOXDUR? - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 12:20 |
|
|
|
• Ukraynanın taleyi ABŞ-nin masasındadır - ŞƏRH
Bu gün, 12:15 |
|
|
|
• Gələcəkdə bu dəhlizdən Azərbaycandan Türkiyəyə qaz xətti çəkilsə... - İranın qaz ixracatı zərəri böyük olar...
Bu gün, 12:10 |
|
|
|
• Dövlət Xidmətinin 8,4 milyon manat vergi borcu var - DETALLAR
Bu gün, 12:01 |
|
|
|
• Bu gün Azərbaycan-Rusiya iqtisadi əməkdaşlıq üzrə hökumətlərarası komissiyanın iclası keçiriləcək
Bu gün, 11:57 |
|
|
|
• Tofiq Cəfərli vəzifəsindən azad edildi - ƏMR
Bu gün, 11:54 |
|
|
|
• Rusiyadakı dairələr ölkəmizi süni “mərmi” böhtanı ilə “vurmaq istəyirlər” - AMMA...
Bu gün, 11:37 |
|
|
|
• "Olmayan məhsulları necə sata bilirsiniz, axı..." - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 11:34 |
|
|
|
• “Bu pulu vermək bizi yandırır” - Şərurlu İsfəndiyar
Bu gün, 11:18 |
|
|
|
• "İran İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun Azərbaycana qarşı təhdidi ilk deyil..." - SON DA OLMAYACAQ...
Bu gün, 11:15 |
|
|
|
• "Azərbaycan Dəmir Yolları"nın Müşahidə Şurası yenidən formalaşdırılıb
Bu gün, 11:11 |
|
|
|
|