AZƏRBAYCAN SİYASƏTİNDƏ В«BEYSBOLВ» FENOMENİ
Tarix: 23-09-2011, 11:33 | Çap et
 DÖVLƏTİ NECƏ İDARƏ ETMƏK LAZIMDIR?
Azərbaycan siyasəti ilə maraqlananlar üçün В«WikiLeaksВ»dən öyrəniləsi çox şey var. Mənim öyrəndiyim məqam bu oldu: Azərbaycan siyasi elitasında ictimai mövzularda polemika getmir. Sadə dildə desək, siyasi elitanı В«dövləti necə idarə etmək lazımdırВ» sualı ya az maraqlandırır, ya da heç maraqlandırmır.
Fikrimi əsaslandırım. Əksər siyasi elitalar - avtoritar, yaxud demokratik olmalarından asılı olmayaraq – В«necə idarə etmək lazımdırВ» sualı ətrafında qütbləşirlər. Ortada iri siyasi intriqalar gedir, fikirlər toqquşur və bu dinamika cəmiyyətin idarə olunmasını tənzimləyir. Məsələn, totalitar SSRİ-nin Brejnev dönəmində belə Leonid Brejnev və Aleksey Kosıqin arasında ideoloji bir rəqabət var idi. Ondan əvvəl isə В«liberalВ» Xruşşov В«mühafizəkarВ» Malenkovla toqquşurdu. Ərəb diktaturalarında müxtəlif dövrlərdə millətçilər, dinçilər, solçular, qərbpərəstlər bir-biri ilə toqquşublar. Hətta Heydər Əliyev Azərbaycanında da şərti olaraq liberallar və mühafizəkarlar qrupları iqtidar elitasının öz içində çarpışırdılar. В«WikiLeaksВ» göstərir ki, İlham Əliyev hökumətində belə bir fikir mübarizəsi yoxdur. В«WikiLeaksВ»dəki sənədlərdə Azərbaycan hökumətindəki qruplaşmalar onların təmsil etdikləri dəyərlərə, ideyalara yox, iqtisadi və inzibati güclərinə görə qruplaşdırılıblar. Ortada elə bir ciddi sübut yoxdur ki, Azərbaycan siyasi elitasında iki fərqli ideya/dəyər/əqidə daşıyıcıları hansısa bir məsələ üzərində mükalimə/mübahisə/rəqabət aparırlar. Ramiz Mehdiyevin qruplaşması ilə Kəmaləddin Heydərovun qruplaşması arasında, yaxud sonuncu ilə Paşayevlər qrupu arasında heç bir ideya mübarizəsi yoxdur. Görünəni odur ki, bu adamlar В«dövləti necə idarə etmək lazımdırВ» sualı üzərində çox baş sındırmadan iqtisadi və inzibati güc uğrunda maskasız-filansız vuruşurlar.
BU NƏ DEMƏKDİR?
Ölkə üçün belə bir vəziyyət o deməkdir ki, siyasi elita öz işini görmür - cəmiyyətin planlı idarə edilməsi ilə məşğul deyil. Yəni, dərəbəyilikdir. Avtoritar cəmiyyətlərdə siyasi elita təmsilçiləri adətən güclü ideya adamlarından ibarət olmurlar və bu başa düşüləndir.
Amma ortada demaqogiya səviyyəsində belə olsa, bir ictimai mükalimə gedəndə, tərəflər dedikləri sözlərə görə müəyyən siyasi mövqelərə bərkidilirlər və hansısa bir müsbət ictimai funksiyanı yerinə yetirməyə məcbur olurlar. Məsələn, Sirus Təbrizlinin vaxtaşırı kükrəmələri Heydər Əliyev dövrünün məmurlarını tam özbaşınalıqdan çəkindirən bir faktor idi, nə qədər zəif olsa belə.
İlham Əliyev hakimiyyətinin ilk dövrlərində ən parlaq fiqurunun Anar Məmmədxanlı olduğu В«liberallarВ» qruplaşması hakimiyyətin avtoritar mahiyyətinə az təsir etsə də, belə bir ümid yeri qoyurdu ki, bu hökumətə yaxın hansısa bir kəsim müəyyən siyasi islahatlar ideyasına ilıq yanaşır. Yəni, ölkədəki iqtidar ölü bir orqanizm deyil, ətrafdakı siyasi hadisələrə reaksiya verə biləcək, dəyişə biləcək bir qurumdur. İndiki siyasi elitada isə В«cəmiyyəti necə idarə etmək lazımdırВ» sualı ətrafında fikir dartışmaları getmir. Söhbət heç fikir yekdilliyindən də getmir (ərz etdim ki, hətta totalitar rejimlərdə də ideoloji qütbləşmələr olur və labüddür). Söhbət ondan gedir ki, hakim elitanı sanki ölkə idarəçiliyi maraqlandırmır. Bunun cəmiyyət üçün törədə biləcəyi fəsadları təxmin etmək çətin deyil. Təsəvvür edin ki, maşın yüksək sürətli şosedə hərəkət edir, maşının içində dörd-beş nəfər oturub, amma maşının hara və necə getdiyi onlardan heç kimi maraqlandırmır.
Azərbaycanın daxili siyasətini təhlil edənlər üçün buradan müəyyən nəticələr çıxarmağa dəyər. Belə görünür ki, iqtidarda hakim elitanın ən güclü fiqurları belə post-Əliyev dövründə öz gələcəklərini görmürlər, belə bir ehtimala hazırlaşmırlar və bu səbəbdən də müstəqil ictimai ideya sahibi deyillər. Müxalifət üçün də bəzi nəticələr çıxarmaq olar. Belə görünür ki, hazırkı siyasi elitanın içində elə bir adam yoxdur ki, Azərbaycan müxalifəti onunla hər hansı bir siyasi islahatın zəruriliyi mövzusunda ciddi danışıqlara gedə bilsin. В«Necə idarə etməkВ» sualı ilə maraqlanmayan birilərini məhz həmin mövzuda dialoqa çəkmək cəhdləri xoş niyyətli amerikalıların ara-sıra məni beysbol barədə söhbətə tutmaq cəhdlərinə bənzəyir. Əzizlərim, axı məni o mövzu qəti maraqlandırmır…
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Ramiz Mehdiyevi HƏBS ETMƏK BU QƏDƏRMİ ÇƏTİN İDİ? - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Dünən, 18:06 |
|
|
|
| • Xocavənddə bir evin təmiri üçün 59 min manat xərclənəcək
Dünən, 18:02 |
|
|
|
| • Ağır çantalar, əyilən çiyinlər, bükülən gələcək - Gizli təhlükə
Dünən, 18:00 |
|
|
|
| • Rusiyalı milyarder Fərhad Əhmədov məhkəmədə ifadə verib - DTX-nın saxladığı Fransa şirkətinin vitse-prezidentinin işi
Dünən, 17:55 |
|
|
|
| • Ramiz Mehdiyevin vəkili kim olacaq? - “Fantastik rəqəm təklif edilsə, fikirləşərəm”
Dünən, 17:51 |
|
|
|
| • ATƏT Nazirlər Şurasının 32-ci iclası Vyanada keçiriləcək
Dünən, 17:48 |
|
|
|
| • “Nəcməddin Sadıkov kimi fiqurları da tam zərərsizləşdirməyə zaman lazımdır...” - ÇAĞIRIŞ
Dünən, 17:34 |
|
|
|
| • Küsmələrinə səbəb pul imiş
Dünən, 17:26 |
|
|
|
| • “Ramiz Mehdiyev, Eldar Mahmudov ciddi cəzalandırılmalı, rütbələri, ordenləri geri alınmalıdır!” - Eks-nazir
Dünən, 17:23 |
|
|
|
| • “PAŞA Sığorta”nın İdarə Heyətinə yeni təyinat baş tutub - BUNDAN SONRA...
Dünən, 17:13 |
|
|
|
| • II Qaregin Köçəryanın adamıdır - Rubinyan
Dünən, 17:06 |
|
|
|
| • Mərkəzi Hərbi Sanatoriyanın rəisi saxlanıldı - BUNA GÖRƏ...
Dünən, 17:03 |
|
|
|
| • Azərbaycanda şirkətin təsisçiləri, direktoru və adı dəyișilir
Dünən, 16:58 |
|
|
|
| • “Proseslərin başında Ramiz Mehdiyev dururdu” - Rasim Balayev sirləri açdı
Dünən, 16:55 |
|
|
|
| • Husilərin Baş Qərargah rəisi öldürülüb
Dünən, 16:53 |
|
|
|
| • Sosial şəbəkələrdə vəzifəli şəxslərin adından saxta profillər yaradılır - Ermənistan MTX
Dünən, 16:50 |
|
|
|
| • Abid Şərifovun səhhətində ciddi problemlər yaranıb - XƏSTƏXANADADIR
Dünən, 16:47 |
|
|
|
| • Gürcüstan sərhədində QALMAQAL: - Erməni yük maşınları saxlanılır, sənədlər müsadirə olunur
Dünən, 16:39 |
|
|
|
| • Rusiya "İskəndər"lə Ukraynanın təlim poliqonuna zərbə endirib, itkilər var
Dünən, 16:37 |
|
|
|
| • Dövlət çevrilişinə cəhd edən yüksək vəzifəlilər –onların sonrakı aqibəti necə oldu?
Dünən, 16:25 |
|
|
|
| • ELMED klinikasında xəstə ifliclə üz-üzə qaldı: Həkim "yod çək, keçəcək" dedi - DƏLİXANADIR, VALLAH...
Dünən, 16:15 |
|
|
|
| • Azərbaycandan Avropaya ixracla bağlı istehsalçılara yeni tələb qoyulub - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 16:09 |
|
|
|
| • ƏDALƏTİN BUDURMU, AY İNAM? - İnam Kərimovun məhkəmələri GÜL VURUR...
Dünən, 16:05 |
|
|
|
| • Azərbaycanla Fransa arasında anlaşılmazlığa səbəb olan məsələlər keçmişdə qaldı - Prezident İlham Əliyev
Dünən, 15:56 |
|
|
|
| • "Sənin ərində gözüm yoxdur, mənə əxlaqsız gözü ilə baxa bilməzsən"
Dünən, 15:53 |
|
|
|
| • Bu mənzillər BAHALAŞACAQ - Qərar hansı binalara ŞAMİL OLUNACAQ?
Dünən, 15:47 |
|
|
|
| • Azərbaycanda zərgərlər işsiz qalıb - Qızıl bazarında görünməmiş vəziyyət
Dünən, 15:42 |
|
|
|
| • Elsevər Ağayevin "SEM-AZ"ı daha bir tenderdə qalib oldu - 800 minlik sifariş
Dünən, 15:37 |
|
|
|
| • Ermənistanda “kilsə əməliyyatı” - Paşinyanla ruhani elita arasında açıq savaş başlayır
Dünən, 15:32 |
|
|
|
| • DTX-nın saxladığı sabiq diplomat Ramiz Vəliyevə hökm oxunub - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 15:27 |
|
|
|
| • Ramiz Mehdiyev haqqında “Boz kardinal” ifadəsini ilk dəfə kim işlədib? - FOTO
Dünən, 15:25 |
|
|
|
| • Paşinyan Rusiya ilə ticarət dövriyyəsinin hesablamalarında nə qədər səhv edib? - “Past”
Dünən, 15:15 |
|
|
|
| • Paşinyanı öldürmək istəyən dəstə komandiri azadlıqdan məhrum edilib - KİV
Dünən, 15:13 |
|
|
|
| • ŞOK FAKT: Ramiz Mehdiyevin dövlət çevrilişi planını Rusiya ifşa edib - “Mehdiyev işi”nin DETALLARI
Dünən, 15:08 |
|
|
|
| • Anar Sadıqovun hakimlik fəaliyyətinə XİTAM VERİLDİ
Dünən, 15:06 |
|
|
|
| • Burda qanunlar nəzərə keçərli deyil? - FOTOFAKT
Dünən, 15:04 |
|
|
|
| • Azərbaycan əsgəri bu dəfə QƏZZADA... - Tramp da bunu istəyir...
Dünən, 14:55 |
|
|
|
| • Azərbaycanlı müğənni Rusiyadan 20 illik deport olundu
Dünən, 14:50 |
|
|
|
| • “Hamısı generalların, polkovniklərin pullarıdır...” - Şabalıd davası
Dünən, 14:47 |
|
|
|
| • “PAŞA Sığorta”nın İdarə Heyətinə yeni təyinat baş tutub - BUNDAN SONRA...
Dünən, 14:40 |
|
|
|
| • “ExpressBank” kapitalını itirib - HESABAT
Dünən, 13:51 |
|
|
|
| • Ermənistanda sürücülər ayağa qalxdı
Dünən, 13:49 |
|
|
|
| • Ramiz Mehdiyevin həbs qərarını KİM ÇIXARIB: Səbail məhkəməsi xəbərsizdir... - NƏ BAŞ VERİR?
Dünən, 13:41 |
|
|
|
| • Rəsmi Tbilisi ATƏT-ə etiraz notası verib
Dünən, 13:14 |
|
|
|
| • Hərbi Prokurorluqda yeni təyinatlar - ƏMR
Dünən, 13:13 |
|
|
|
| • Ramiz Mehdiyev Bulvar yaxınlığında 1.5 milyona ev axtarır - Kürəkəni təkzib etmədi
Dünən, 13:11 |
|
|
|
| • Parlament Ramiz Mehdiyevə görə buraxılacaq? - AÇIQLAMA
Dünən, 13:10 |
|
|
|
| • Nazir Eşqi Bağırovu yola salır? – İnanılmaz fakt
Dünən, 13:07 |
|
|
|
| • "Vəngi kəndinə köçmək üçün dəfələrlə müraciət etmişik... AMMA..." - GİLEY
Dünən, 13:06 |
|
|
|
| • DEPUTATIN QARDAŞI FƏHLƏLƏRİN PULUNU VERMİR... - daha bir MÜRACİƏT
Dünən, 13:01 |
|
|
|
|
