SSRİ-ni çökdürən xalq cəbhələrinin taleyi...
Tarix: 26-10-2017, 09:46 | Çap et
SSRİ-nin tarixin arxivinə göndərilməsi prosesini həyata keçirən - 1980-ci illərin sonlarında və 90-cı illərin əvvəllərində postsovet ölkələrində yaranmış Xalq Cəbhəsi hərəkatlarının taleyi çoxlarına maraqlıdır. Məlumat üçün bildirək ki, 80-cı illərin sonlarında sovet imperiyasına qarşı bu hərəkatlar Baltikyanı respublikalar və Azərbaycanda yaradılmışdı...
İlk dəfə Fransada 30-cu illərdə “Xalq Cəbhəsi” adında yaradılan hərəkat öz təsirlərini sonralar SSRİ-dən qurtulmağa çalışan bəzi respublikalara göstərdi. Hazırda hərəkat formasında olmasa da, Azərbaycanda bu adda bəzi siyasi partiyalar mövcuddur. Digər Baltikyanı dövlətlərdə isə Xalq Cəbhəsi adında hər hansı bir siyasi təşkilat adına rast gəlmək mümkün deyil.
Azərbaycanda Xalq Cəbhəsi Hərəkatını yaradan şəxslərdən biri - VHP sədri, xalq şairi Sabir Rüstəmxanlı son dövrlərdə vaxtilə Xalq Cəbhəsi hərəkatları olan ölkələrlə əlaqələrinin kəsildiyini bildirdi: “Baltikyanı respublikalarda bu adda siyasi qurumların hazırda mövcud olub-olmadığını deyə bilmərəm. Çünki son dövrlərdə əlaqələrim zəifləyib. Bu, sırf Azərbaycana məxsus ideya deyildi. Bu ideya başqa ölkələrdən gəlmişdi. Bunun yaranması ilə bağlı müxtəlif fikirlər söylənilir. Amma biz onun harada və necə bir niyyətlə yaranmasını geniş müzakirə etməmişdik. Çünki ümumi xətt məlum idi. Əsas məqsəd SSRİ-dən ayrılmaq və imperiyanı süquta uğratmaq idi. Biz yaxşı bilirik ki, xalq cəbhələrinin əksəriyyəti xalqı idarə etmək məqsədilə yaradılmışdı. İlk dəfə Azadlıq meydanında belə bir hərəkatın yaradılması barədə fikir səsləndi. O zaman 18 gün meydanı Nemət Pənahlı və mən idarə etdim. Çıxışlarımın birində bəzi respublikalarda Xalq Cəbhəsinin yaradıldığını bildirərək, bizdə də yaradılmasının vacibliyindən danışdım. O vaxt meydanda bəzi şəxslər var idi ki, Xalq Cəbhəsini elə orada yaratmaq istəyirdilər. Hətta bu barədə bildirişlər də yayılmışdı. Amma meydan çox qarışıq idi, kütlə hərəkatı idi. Sonu yaxşı olmayan nəticələrə gətirib çıxara bilərdi. Ona görə ümumi qərarımız bu oldu ki, mitinq bitəndən sonra hərəkat yaradılsın. Belə də etdik. Tez-tez müxtəlif yerlərdə yığışıb, sonunda hərəkatı yaratdıq. Təsis konfransı da keçirmişdik. Konfrans üçün yer almaqda çoxlu əziyyətlərim oldu. Ora rəsmilər gəlmişdi, çox sadə üsulla onların hərəsinə bir kitab bağışlayıb, icazəni ala bildim. Bunun şahidi olanlar da var. Yaranma prosesi 1988-ci ildə meydandan başlayıb, bir il sonra yayda tamamlandı”.
S.Rüstəmxanlı o zaman digər respublikalardakı xalq cəbhələri ilə də müntəzəm əlaqələr saxladıqlarını da bildirdi: “O vaxt həmin respublikalarda çıxan qəzetləri alırdım. Litvadakı qurultayda iştirak etmişdim. Bundan əlavə, Litvanın demokratik qüvvələrinin toplantılarında iştirakçı olmuşdum. Baltikyanı respublikalarda ilk dəfə hiss etdim ki, SSRİ-nin sonu çatıb. Bizdə o vaxt belə abı-hava hiss olunmurdu. Oradan bizə qəzetlər də gəlib çatırdı. Özbəkistan, Türkmənistan kimi yerlərdən daim gəlib-gedən dostlarımız var idi. Mən nazir işləyərkən Türkmənistanın demokratik qəzetlərini Azərbaycanda çap etdirmişik. ”Azərbaycan" qəzeti vasitəsilə onların məqalələrinin yayılmasına çox kömək etmişəm. Yəni tək bizə kömək olunmayıb, biz də kömək etmişik. Çeçenlər və digər xalqlara da eyni köməyi göstərmişik. Bunlar qarşılıqlı yardımlaşma idi. Hamı o imperiyanın sonunu görür, tez ayrılmaq istəyirdi".
VHP sədri Xalq Cəbhəsi adında siyasi partiyaların mövcudluğu ilə razılaşmır: “Xalq Cəbhəsi Hərəkatı sözün həqiqi mənasında ölkənin müstəqilliyi yolunda böyük güc idi. Sonralar onun hakimiyyətə gəlməsi məsələsi mübahisələr doğurdu. Bəzilərimiz onun hakimiyyətə gəlməsini istəyir, bəzilərimiz də müxalifətdə qalıb hakimiyyətə təsir göstərməklə vəziyyətin dəyişməsini istəyirdik. Bunların hamısı normaldır. Normal olmayan məsələ Xalq Cəbhəsi Hərəkatının partiyalara çevrilməsidir. Partiya bir qrupdur, bir dəstə adamın bir yerə yığılmasıdır. Amma cəbhə böyük bir hərəkatdır. Hərəkatı bir deyil, bir neçə partiyaya çevirmək o vaxt başladığımız işi başqa səmtə yönəltməkdir”. \\musavat.com\\
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • “AFFA milli komandaya Fatih Terimi düşünür”
Bu gün, 15:46 |
|
|
|
| • Cəbrayılov gedir... YERİNƏ İSƏ... - İŞ BİTİB!
Bu gün, 15:43 |
|
|
|
| • “Pulu vermək üçün “Lexus”u 50 minə satdım” - Çıxarış almaq istəyən iş adamı aldadılıb
Bu gün, 15:34 |
|
|
|
| • Hakan Fidan sabah Dohaya gedəcək
Bu gün, 15:28 |
|
|
|
| • Sentyabrın 15-də 2,2 milyon şəxs tədris ilinə başlayacaq
Bu gün, 15:24 |
|
|
|
| • “Müsabiqədə iştirak üçün ödəniş etmək ən böyük haqsızlıqdır” - NARAZILIQ VAR...
Bu gün, 13:04 |
|
|
|
| • Xalq artisti Hacı Murad Yagizarov vəfat edib
Bu gün, 13:00 |
|
|
|
| • "Vüsal 300" kimi tanınan iş adamı qanunsuz lizinq fəaliyyəti ilə məşğul olmaqda ittiham olunur - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 12:28 |
|
|
|
| • Gəlinsiz, musiqisiz və içkisiz toy - Musiqini haram buyuran zehniyyəti din adlandırmaq olarmı?
Bu gün, 12:26 |
|
|
|
| • 15 yaşlı qızı 35 yaşlı kişiyə ərə verirdilər - Polis qarşısını aldı
Bu gün, 12:24 |
|
|
|
| • “Sonsuz qardaşlıq - IV” çoxmillətli birgə xüsusi təyinatlı qüvvələr təlimi davam edir
Bu gün, 12:19 |
|
|
|
| • Simonyanın Bakı nefti arzusu - reaksiyalar
Bu gün, 12:18 |
|
|
|
| • Dələduzluqda təqsirləndirilən tikinti şirkətinin rəhbəri axtarışa verilib - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 12:13 |
|
|
|
| • Xalq artistinin evində ŞADYANALIQ: - “Çox həyəcanlıyam”
Bu gün, 12:11 |
|
|
|
| • Mərkəzi Nəbatat Bağında təlim keçirildi - FOTO
Bu gün, 12:06 |
|
|
|
| • Azərbaycanda psixoloqların ŞOK QİYMƏTLƏRİ – Bir aylıq maaşı bir gündə alanlar kimlərdir?
Bu gün, 12:01 |
|
|
|
| • Delimitasiya bu sərhəddən başlaya bilər - GƏLİŞMƏ
Bu gün, 11:59 |
|
|
|
| • "Avroviziya 2026" ləğv edilmək təhlükəsi altındadır
Bu gün, 11:58 |
|
|
|
| • İrəvanda ABŞ nümayəndələri ilə Zəngəzur yolunun açılmasıyla bağlı daha bir müzakirə aparıldı...
Bu gün, 11:57 |
|
|
|
| • “50 min pakistanlı hərbçinin Bakıya gətirilməsinə start verilib” - Erməni ekspertdən uydurma
Bu gün, 11:51 |
|
|
|
| • İran Fələstini niyə dəstəkləmədi - kimdir indi MOSSAD agenti?
Bu gün, 11:47 |
|
|
|
| • DOST-umuz dövlət büdcəsinə qonub... - BU NƏDİ BELƏ?
Bu gün, 11:35 |
|
|
|
| • “Dini durumla bağlı yaxın vaxtlarda daha ciddi işlər görüləcək” - deputat
Bu gün, 11:32 |
|
|
|
| • Quşçuluq şirkətinə yeni direktor seçilir - TOPLANTI
Bu gün, 11:30 |
|
|
|
| • Məktəblərdə şagird sıxlığı: Siniflər hansı hallarda birləşdirilir? - AKTUAL
Bu gün, 11:29 |
|
|
|
| • Zəngəzur dəhlizi... HƏM DƏ BUNA GÖRƏ VACİBDİR!
Bu gün, 10:59 |
|
|
|
| • Rus sərhədçiləri Zəngəzurdan çıxarılır: Dəhlizdə işlər bu qayda ilə olacaq - MÜSAHİBƏ
Bu gün, 10:51 |
|
|
|
| • Nəqliyyat şirkətinə yeni sədr seçiləcək - TOPLANTI
Bu gün, 10:39 |
|
|
|
| • “Mədəni” cəbhə: Rusiyanın yaxın xaricdə “yumşaq güc” fiaskosu - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 10:28 |
|
|
|
| • "Ermənistan artıq Rusiyanın qardaşı deyil..." - ONA GÖRƏ DƏ...
Bu gün, 10:02 |
|
|
|
| • Adil Vəliyevdən YENİ TƏYİNATLAR - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 09:56 |
|
|
|
| • Paşinyan Göyçə sahilində tonqal başında kimlərlə görüşdü?.. - FOTOLAR
Bu gün, 09:52 |
|
|
|
| • Ceyhun Əsgərov reabilitasiya mərkəzinə yerləşdirildi - VİDEO
Bu gün, 09:50 |
|
|
|
| • Elnur Şükürov azadlığa çıxdı
Bu gün, 09:44 |
|
|
|
| • Neftlə bağlı narahatlıq yaradan məqam: dəyişiklik olacaq? - AKTUAL
Bu gün, 09:41 |
|
|
|
| • Bu hadisə ilə Ermənistan Rusiya və İran təzyiqindən qurtulacaq - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 09:26 |
|
|
|
| • İrəvan Moskva ilə münasibətləri düzəltmək istəyir... - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 09:23 |
|
|
|
| • "Dünən 530 manat alan müəllim indi 256 manat maaşla ayı başa vuracaq" - AXI NİYƏ?
Bu gün, 09:13 |
|
|
|
| • Ermənilərin gözü yenə orda-burda - NƏ ETMƏLİ?
Bu gün, 09:05 |
|
|
|
| • Kollecdə gərginlik: əməkdaşlar direktorun fəaliyyətindən şikayətçidir - İLGİNC İDDİALAR
Bu gün, 09:04 |
|
|
|
| • Paytaxtda “at oynadan” MTK-lar - dövlət “mənzil mafiyası"nı çökdürməsə...
Bu gün, 08:47 |
|
|
|
| • Yeni yaradılan Süni İntellekt Akademiyası və müəmmalar - ARAŞDIRMA
Bu gün, 07:39 |
|
|
|
| • Çarli Kirkin qətlinin təfərrüatı məlum oldu - “Fox News”
Bu gün, 07:38 |
|
|
|
| • İdman Federasiyaları Sahil Babayevin nəzarətinə keçir - Boksu "ağ günə" qoyduğu kimi...
Bu gün, 07:29 |
|
|
|
| • Daha bir ekspert Əmrullayevi TOPA TUTDU - "Xalqın hesabına..."
Bu gün, 07:23 |
|
|
|
| • Görün, millətə nə yedirdirlər... - FOTO, VİDEO
Bu gün, 07:19 |
|
|
|
| • Moskva anlayır ki, strateji seçim anı gəldikdə, Ermənistan Qərbi seçəcək - ONA GÖRƏ DƏ...
Bu gün, 07:14 |
|
|
|
| • “Heç kəsdən pul istəmirəm, dövlətimdən iş tələb edirəm” – QARABAĞ QAZİSİ ÇARƏSİZ DURUMDA
Bu gün, 07:12 |
|
|
|
| • Regional Su Meliorasiya Xidmətində OYUNBAZLIQ - İLGİNC FAKTLAR
Bu gün, 07:04 |
|
|
|
| • "Vaqif Həsənova dəfələrlə müraciət etmişəm" - AMMA NƏ OLSUN Kİ...
Bu gün, 06:51 |
|
|
|
|
