SÖYÜŞLÜ NAĞILIN QALMAQALI BÖYÜYÜR
Tarix: 14-07-2012, 14:20 | Çap et
 “O HEÇ NAĞIL DA DEYİL Kİ”...
Azərbaycan Folkloru Külliyyatının Redaksiya Heyəti üzvlərindən biri də Qara Namazovdur. Filologiya elmləri doktoru, tənqidçi-ədəbiyyatşünas. Ondan В«Arzuolunmaz kürəkənВ» adlı nağılın külliyyatın 6-cı cildinə necə düşməsi haqda fikrini xəbər alırıq.
- O cildlərdən xəbərim yoxdur. Niyə yalan danışım? Bəzilərini oxumamışam. Ümumiyyətlə, Folklor İnstitutunun buraxdığı kitabların bəzilərini mənə bağışlayırlar. Amma siz dediyiniz əlimə keçməyib, oxumamışam.
- Amma Siz də Redaksiya Heyətinin üzvüsüz.
- O çoxcildlikdə adımı yazırlar. Amma oxumağa imkan olmur. O nağılı heç çap etməyə dəyməz. O, heç nağıl deyil, kiminsə uydurmasıdır. Əsas günah tərtibçilərdədir. Gərək elə şeyə diqqətlə yanaşaydılar. Bəzən rayonlardan uydurma nağıllar toplayıb kitaba salırlar. Uydurma nağılla xalqın təfəkküründən doğan nağıl dərhal seçilir. İndi xaricə gedirəm. Qayıdan kimi onu tapıb münasibət bildirəcəyəm.
- Qara müəllim, el arasında nağıl, əhvalat bol ola bilər. Onlardan hansı çap edilə bilər?
- O nağıllar ki, xalqın məişətiylə, tarixiylə bağlı olsun, ictimai-siyasi münasibətlərlə bağlı olsun. Ümumiyyətlə, müasir dövrdə nağıl uydurmağa ehtiyac yoxdur. Çünki yazılı ədəbiyyat folkloru o qədər üstələyib ki, artıq şifahi xalq ədəbiyyatı onunla ayaqlaşa bilmir. Bunu etiraf etmək lazımdır. Nağıl o vaxt güclü olub ki, yazılı ədəbiyyat zəif olub, həm də ana dilimizdə ədəbiyyat olmayıb. Ona görə xalq fikrini, arzularını В«KoroğluВ»da, В«Dədə QorqudВ»da, В«Şah İsmayılВ»da, В«Əsli və KərəmВ»də dilə gətirib. Xalq şahları, xaqanları bu nağıllar, dastanlar yolu ilə ədalətə çağırıb.
- Bəlkə də Redaksiya Heyətinin üzvlərinin səhvidir ki, bu külliyyatı oxumayıblar?
- Bizim hamımızda günah var. Gərək onu diqqətlə oxuyaydıq. Vaxtilə bizim həmkarlardan biri – indi haqq dünyasındadır, istəmirəm adını çəkim – Azərbaycan nağılı kimi rus dilində bir nağıl dərc eləmişdi. Nağıl beləydi ki, ana hər gün cildini dəyişir və bəzən canavara dönüb öz balasını yeyir. Bu da ermənilərin əlinə keçmişdi, kütləvi şəkildə yaymışdılar, ciddi müzakirələr getdi o zaman. Ona görə bu işdə gərək diqqətli olasan. Hər nağılın üstündə əsəsən. Vaxtilə bununla bağlı Şura vardı, akademik Həmid Araslı sədr kimi bütün nağılları, dastanları araşdırır, oxuyur, müzakirə edirdi, ondan sonra çap edilirdi. Məqsəd də bu idi ki, xalqın marağına toxunan motivlər olmasın. Bəzən bizim milləti istəməyənlər dolayı yolla – nağıl vasitəsilə millətə sataşır və s. Ayıq olmaq lazımdır. Əlbəttə mənim də günahım var. Gərək bir-bir oxuyaq, qol çəkək, ondan sonra çap getsin.
- Qara müəllim, yeri gəlmişkən bəzən elə nağıllar da çap olunub ki, ata öz qızına vurulur və s. Bu nağıllar haradan qaynaqlanır? Bunlar araşdırılıb?
- Mənim özüm tarixə bələd adamam. Xalqımızın kökündə belə şey olmayıb. Qızqalası ilə bağlı deyilənlər də uydurmadır. Mənbələrdə var ki, bu haqda əfsanələri Cəfər Cabbarlının tapşırığı ilə yığıblar. Sonra da bir motivi seçib poema yazıb. Amma əslində o, Qızqalası yox, Gözqalasıdır. Özü də o adda həm Şimali, həm Cənubi Azərbaycanda 20-dən çox qala var. Bu elə mövzudur ki, bizim xalqın xarakterinə, mənsubiyyətinə uyğun deyil. Ola bilsin, eramızdan əvvəlki minilliklərdə, Madərşahlıq dövründə hansısa etnoslarda, tayfalarda belə motiv olub. Onu bu günə gətirmək çap etmək mədəniyyətimizə yaraşmır.
- Onda belə çıxır ki, bəzi nağıllara yenidən baxmaq lazımdır?
- Mütləq baxmaq lazımdır. Niyə gizlədək ki?
- Bir də nağıllar yeni antologiyalarda ləhcələrdə verilir. Sizcə, bu doğrudurmu?
- Mən antologiyaya daxil olan kitabların bəzisini oxuyuram. Orda da redaktoram. Müəyyən baxımdan dili öyrənmək üçün yaxşıdır. Amma bəzən də ifrata varırlar, oxuyursan başa düşmürsən ki, bu nə sözdür. \ Azadlıq Radiosu \
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • Ukrayna Təhlükəsizlik Şurasının katibi və Prezident ofisinin rəhbəri ABŞ-yə səfər edəcək - "Bloomberg"
Dünən, 18:01 |
|
|
|
| • 8 avqust razılaşmasından imtina Ermənistana yaxşı heç nə vəd etmir
Dünən, 17:17 |
|
|
|
| • “Muğam” müsabiqəsində qalmaqal: “Onlara yazığım gəlir!” – Nə baş verir?
Dünən, 17:13 |
|
|
|
| • Azərbaycanda bu şirkətin nizamnamə kapitalı 2 qat azaldı
Dünən, 17:09 |
|
|
|
| • "Bütün universitetlər Qarabağa köçürülməlidir" - İLGİNC ÇAĞIRIŞ
Dünən, 16:57 |
|
|
|
| • Ermənistan ABŞ-a yeni səfir təyin edib
Dünən, 16:52 |
|
|
|
| • FANTASTİK “ANALİZ QİYMƏTLƏRİ”, YERSİZ YOXLAMALAR... – Özbəklər AQTA-dan nə öyrənəcək?
Dünən, 16:46 |
|
|
|
| • Ceyhun Məmmədovun “Gənclərin xaricdə təhsili əsgərlikdən yayınmaq üçündür” fikrinə Razi Nurullayevdən CAVAB
Dünən, 16:38 |
|
|
|
| • Seyfəddin Hüseynlidən mərhum qardaşları ilə bağlı yayılan xəbərə REAKSİYA
Dünən, 16:35 |
|
|
|
| • Həbsdəki jurnalistin yerini dəyişdilər - "Oğlumun taleyindən narahatam"
Dünən, 16:30 |
|
|
|
| • "“Sədərək”də, hadisə baş verən ərazidə liman tikiləcəyi ilə bağlı fikirlər həqiqətəuyğun görünmür" - deputat
Dünən, 16:27 |
|
|
|
| • “Oxuya bilməyənlərin bəxti onda gətirib ki, dinləyicilərin 80-90 faizinin musiqi duyumu yoxdur”
Dünən, 16:21 |
|
|
|
| • NƏ BAŞ VERİR: TƏBİB rəhbərliyi etimadı itirib? - Bir gündə 6 tender ləğv olundu
Dünən, 16:18 |
|
|
|
| • Dilarədən yayın son akkordları... - Fotosessiya
Dünən, 16:13 |
|
|
|
| • Rusiyanı sevindirən dost həmləsi – İkinci “cəbhə” açıldı
Dünən, 16:05 |
|
|
|
| • Əliyevin bəyanatı oxundu, Sərkisyan başını aşağı saldı - KİV
Dünən, 15:54 |
|
|
|
| • “Əli Kərimlinin mövqeyi nə region reallıqlarını, nə də Azərbaycanın strateji maraqlarını əks etdirir” - deputat
Dünən, 15:41 |
|
|
|
| • “Köhnə binaların sökülməsi evləri bahalaşdırır” - AÇIQLAMA
Dünən, 15:38 |
|
|
|
| • "Seyidə Şəhla"nı “Hüseyniyyun”la nə bağlayır? - ŞOK FAKT
Dünən, 15:29 |
|
|
|
| • Fərhad Əhmədova məxsus şirkətlərin rəhbərlərinə “stop” qoyuldu - DETALLAR
Dünən, 15:23 |
|
|
|
| • Sankt-Peterburqda Azərbaycan konsulluğu qarşısında TƏXRİBAT: Saxlanılanlar var - FOTOLAR
Dünən, 15:16 |
|
|
|
| • Azərbaycanlı xanım Londonda turizm şirkəti yaratdı - DETALLAR
Dünən, 15:12 |
|
|
|
| • Ermənistan müxalifətində parçalanma: 2026-cı il seçkiləri taleyüklü olacaq - Görünəni odur ki...
Dünən, 15:10 |
|
|
|
| • “Qarabağ” oyunu öncəsi bilet QALMAQALI - Minlərlə azarkeşi biletsiz qoyan dələduzlar İŞ BAŞINDA
Dünən, 15:07 |
|
|
|
| • “Dəhlizdən yalnız Azərbaycan və Türkiyə qazanacaq” - İran saytı
Dünən, 14:48 |
|
|
|
| • Nazirlikdən 1,6 milyonluq müəmmalı tender - BU NƏDİ BELƏ?
Dünən, 14:42 |
|
|
|
| • Sülh müqaviləsi imzalanmaya bilər: Paşinyan Bakı ilə sazişdən yayınır? - NƏ BAŞ VERİR?
Dünən, 14:37 |
|
|
|
| • Taksi sürücüsü işləyən falçı Mətləbin işi: "Anasını ölümdən xilas etdim, qardaşı arvadını isə..." - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 14:31 |
|
|
|
| • Bu universitetlər tələbələri rektorsuz qarşılayacaq - SİYAHI
Dünən, 14:17 |
|
|
|
| • Kreml Azərbaycan və Rusiya prezidentlərinin Çində mümkün görüşünü şərh etməyib - "İnterfaks"
Dünən, 14:13 |
|
|
|
| • İşğaldan azad olunmuş ərazilərdə 50 mindən çox insan məskunlaşdırılıb və bu proses davam edir - MƏQALƏ
Dünən, 13:49 |
|
|
|
| • Gömrük Komitəsinin xanım əməkdaşına söz atan 63 yaşlı kişi həbs edildi - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 13:35 |
|
|
|
| • "Fədək Market"in kassirindən ƏDV dələduzluğu - Məhkum edildi
Dünən, 13:34 |
|
|
|
| • “Bu bazarı çoxdan sökmək lazım idi” – Vahid Əhmədov FHN-i ittiham etdi
Dünən, 13:31 |
|
|
|
| • “Dahi şəxsin məzarını açmaq dini qaydalara ziddir” - Açıqlama
Dünən, 13:23 |
|
|
|
| • Azərbaycanla ABŞ arasında Vaşinqtonda imzalanan sənəd əməkdaşlığın yeni mərhələsinin başlanğıcıdır - Səfirlik
Dünən, 13:18 |
|
|
|
| • Məşhur vəkil avtoqəzaya düşüb - qəza nəticəsində...
Dünən, 13:03 |
|
|
|
| • RabitəBank keşbekləri “qayçı”ladı: faizlər endirildi, limitlər qoyuldu - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 13:01 |
|
|
|
| • Bakı ilə razılaşdılar: - Zəngəzur dəhlizinə onlar da qoşulurlar
Dünən, 13:00 |
|
|
|
| • Azərbaycanda ilk: DTX müsadirə etdi, taleyi necə olacaq? - GƏLİŞMƏ
Dünən, 12:58 |
|
|
|
| • Məhz qalib Azərbaycan Ermənistanla sülh prosesinə başlamağı təklif edərək sülh sazişinin layihəsini təqdim edib - İsrafil Kərimovun yazısı...
Dünən, 12:48 |
|
|
|
| • Qarabağ qazisindən nazir Anar Əliyevə MÜRACİƏT - "Bizi dövlətdən soyutmayın..."
Dünən, 12:46 |
|
|
|
| • “Daşnaksütyun” Köçəryanla yollarını ayırdı - “İravunk”
Dünən, 12:30 |
|
|
|
| • Dövlət qurumunun 390 minlik tenderinin - LƏĞV SƏBƏBİ AÇIQLANDI
Dünən, 12:27 |
|
|
|
| • Xocəsəndə qanunsuz tikintiyə hansı məmur icazə verib? - VİDEO
Dünən, 12:24 |
|
|
|
| • Bu tarixdən Azərbaycanda avtomobillər kəskin bahalana bilər - AKTUAL
Dünən, 12:17 |
|
|
|
| • 39 dərəcə isti olacağı gözlənilir - belə deyirlər...
Dünən, 12:16 |
|
|
|
| • Kəmaləddin Heydərov polkovnikə yeni vəzifə verdi - ƏMR
Dünən, 12:14 |
|
|
|
| • Mirzoyan qırğız həmkarını Vaşinqton görüşü barədə məlumatlandırıb - KİV
Dünən, 12:00 |
|
|
|
| • Ən qocaman universiteti ən böyük “bazara” çevirən rektor – Elçin Babayevin həbsinə çağırış
Dünən, 11:58 |
|
|
|
|
