Avropa liderləri ABŞ Prezidenti Donald Trampdan Polşa və Rumıniyaya döyüş təyyarələri, raketlər yerləşdirməyi xahiş ediblər. Onlar bunu Rusiyaya etibarlı təzyiq vasitəsi kimi görürlər. Bildirilir ki, bu istəyə Tramp şifahi razılıq verib, lakin sözügedən addım Avropada yeni təhlükəsizlik riskləri yaradacaq.
ABŞ qoşunlarının Polşa və Rumıniyaya yerləşdirilməsi mümkündür? Bu addıma Rusiyanın reaksiyası necə olacaq?
Globalinfo.az-a danışan politoloq Züriyə Qarayeva deyib ki, Avropa liderlərinin bu istəyi bir neçə mühüm strateji məqamı ortaya qoyur:
“Bu addım ilk növbədə Avropanın Rusiyaya qarşı hərbi balansı qorumaq və Ukraynadakı münaqişə fonunda öz təhlükəsizlik zəmanətlərini möhkəmləndirmək niyyətindən irəli gəlir. ABŞ prezidentinin şifahi razılığı Avropa üçün müəyyən güvən yaratsa da, prosesin hüquqi, texniki və siyasi tərəfləri hələ aydın deyil. Əgər ABŞ qoşunları və müasir silah sistemləri həqiqətən Polşa və Rumıniyada yerləşdirilsə, bu, NATO-nun şərq cinahının gücləndirilməsi anlamına gələr. Belə bir addım Avropanın müdafiəsini möhkəmləndirməklə yanaşı, Rusiyaya qarşı ciddi təzyiq vasitəsinə çevrilər. Ancaq eyni zamanda bu proses Moskvanın hərbi ritorikasını daha da sərtləşdirə, Rusiyanın həm siyasi bəyanatlarla, həm də hərbi təlimlər və sərhədlərdə qüvvə cəmləşdirməsi ilə cavab verməsinə səbəb ola bilər”.
Politoloq bildirib ki, Rusiya bu addımı öz milli təhlükəsizliyinə birbaşa təhdid kimi qiymətləndirəcək:
“Kreml bunu “ABŞ-ın sərhədlərə yaxın hərbi ekspansiyası” kimi təqdim edərək, həm daxildə ictimai rəyi səfərbər etməyə çalışacaq, həm də Qərbə qarşı daha sərt mövqe sərgiləyəcək. Hətta ehtimal var ki, Moskva Kalininqrad bölgəsində və Qara dənizdə hərbi qüvvələrini artıraraq balans yaratmağa çalışsın. Beləliklə, ABŞ qoşunlarının Polşa və Rumıniyada yerləşdirilməsi real imkan kimi görünür, lakin bu, Avropa üçün əlavə təhlükəsizlik təminatı yaratdığı qədər, bölgədə gərginliyin daha da artmasına gətirib çıxara bilər. Prosesin uğuru həm ABŞ-ın konkret qərarına, həm də NATO daxilində konsensusa bağlıdır”.
