Əbülfəs Qarayev üçün Azərbaycan tarixinin qara qəpik qədərində də dəyəri yoxdur... - Keçmişimizə atılan güllə...
Tarix: 18-11-2019, 11:55 | Çap et
Kələxana kəndi Şamaxı şəhərindən 6 kilometr uzaqlıqda yerləşir. Amma buna baxmayaraq, kəndə normal yol olmadığı üçün Şəhriyar qəsəbəsi ərazisindən keçərək, Kələxana kəndinə getmək mümkündür. Yollar hər tərəfdən bağlı olduğuna görə, kəndə getmək üçün dəfələrlə sakinlərdən yolu soruşmaq lazım gəlir.
Yollar kələ-kötür, dağınıq vəziyyətdədir. Bir qədər irəlilədikdən sonra qarşımızda böyük bir ərazi açılır. Ərazidə 8 böyük türbə var. Deyilənə görə, əvvəllər bu türbələrin sayı 9 olub. Amma həmin türbə zamanın sınağından çıxa bilməyib, dağılıb.
Tədqiqatçı Faiq Nəsibovun sözlərinə görə, Şamaxı rayonu tarixi abidələrlə zəngindir. Onlardan biri də Şamaxı şəhərindən 6 km aralıda, Kələxana kəndi yaxınlığında qərbdən şərqə uzanan sahədə yerləşən türbələr kompleksidir. Bu abidələr orta əsrlərdə formalaşmış Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbini təmsil edirlər:
"Hələ 1703-çü ildə Samaxıda olmuş niderlandlı səyyah Kornelis de Bruin (Cornelis de Bruijn) öz kitabında bu kompleksi təsvir edib. Onun yazdığına görə, kompleksə doqquz türbə daxil idi. Doqquz türbədən beşi portallı girişə malik divarlarla əhatə edilib. Ən kənarda yerləşən türbə isə ikiqat divarla əhatə olunub. Türbələrin içində qəbirlər mövcüd idi".
F.Nəsibov bildirir ki, səyyah birinci türbədə 5 qəbir, ikinci türbədə isə 3 qəbir olduğunu qeyd edib.
"De Bruin həmçinin türbələr kompleksinin yerində əvvəllər bir qalanın olduğunu və yaxınlıqda bulağın mövcud olduğunu qeyd edib. Kompleksə daxil olmuş doqquz türbədən səkkizi dövrümüzə çatıb ki, onlardan da biri ciddi dağıntılara məruz qalıb. Türbələrdən yalnız birinin üzərində daş kitabə qalıb. Həmin kitabədə abidənin inşa tarixi və dəfn edilənin kimliyi haqqında məlumat verilib. Yazıda deyilir: "Bu məzarda Çilgər şeyxlərindən olan şeyx İsrafilin nəslindən olan, yüksək Tanrı tərəfindən bağışlanmış şeyx İbrahimin oğlu Əmir Əhməd dəfn edilib. Sərkar Əmir Əli oğlu Əbdüləzim. Allah bağışlasın onu! İl min yetmiş dörd", - Nəsibov açıqlayıb.
Tədqiqatçı hesab edir ki, digər türbələrin də təxminən həmin illərdə, mümkündür ki, eyni memar tərəfindən inşa edilməsini düşünmək olar.
Onun sözlərinə əsasən, Kələxana türbələri planda eyni səkkizguşəli türbə tipinə aid edilsə də, hər biri özəl simaya malik olub. Türbələrin özünəməxsusluğu əsasən onların hər birinin fərqli giriş portalı ilə vurğulanıb. Bu, Şirvan memarlarının peşəkarlığı və yetkinliyini göstərir.
"Bəzi tədqiqatçılar, bu ərazidə, yerin altında başqa tikililərə aid qalıqların olmasını nəzərə alaraq, kompleksin daha əvvəlki dövrə - XIV-XV əsrlərə aid olmasını güman edirlər. Bu tikililər karavansaray və ya sufi xanəgahına aid ola bilər. Bunu isə arxeoloji tədqiqatlar nəticəsində dəqiqləşdirmək mümkündür. Kələxana türbələr kompleksi dövlət tərəfindən qorunan abidələr siyahısına daxildir (inventar nömrə 4961). Lakin türbələr hazırda baxımsız qalıb və abidələrin əsaslı bərpaya və təmir işlərinə böyük ehtiyacı var", - deyə F.Nəsibov vurğulayıb.
Hazırda türbələr acınacaqlı vəziyyətdədir. Bəzilərinin tavanında və divarlarında dağıntılar müşahidə edilir. Bəziləri isə yeni deformasiyaya uğramağa başlayıb. Bu gün isə orada göyərçinlər yuva salıb, yumurta qoyub.
Kənd sakinlərinin sözlərinə görə, türbələr XIV-XV əsrlərdən qalıb. Və burada dəfn edilənlər müqəddəs insanlar olublar. Elə buna görə də, bir zamanlar bu türbələrə pir kimi ziyarətə gəlir, qurbanlar deyilirdi. Arzusu həyata keçən insanlar türbənin həyətində olan əncir ağaclarına parça bağlayaraq, nəzir verirmiş.
Türbələrin müqəddəs olduğunu kənd sakinləri türbələrin ətrafında olan əncir ağaclarının olması ilə də izah edirlər. Onların fikrincə, əncir ağacı müqəddəs ağacdır və əgər bir yer müqəddəsdirsə, orada əncir ağacı bitir.
Ərazinin sehrli, sirrli olduğunu iddia edənlər də az deyil. Sakinlər deyir ki, türbələri dağıtmaq, içəridə yuva salmış göyərçinləri qovmaq olmaz. Əks halda, bu, bədbəxtliklə nəticələnə bilər.
Bu abidələrdən bir qədər aralıda isə bulaq var. Elə bulağın ətrafındakı tikili də böyük tarixə malikdir. Bulağın yanında oturub türbələrə baxanda qarşında qəribə mənzərə açılır. Sanki burada nə isə bir sirr var.
Türbələrin hazırkı vəziyyəti və onlara aparan yollar heç də ürəkaçan deyil. Gözdən uzaq qalan tarix, könüllərdən də uzaq düşüb. Nə yada salıb xatırlayanı var, nə də məhv olmasının qarşısının alınması üçün bir tədbir görən.
Mütəxəssislərə görə, abidə XIV-XVI əsrlər Xəlvətilik Sufi məktəbinə məxsus türbələrlə oxşardır. Onları fərqləndirən hər hansı əlamət yoxdur. Ərazidə başqa bir tikilinin də qalıqları var. Sakinlərin dediyinə görə, bu köhnə hamamın qalıqları ola bilər.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • RƏSMİ İTTİHAM: Dövlət Turizm Agentliyində 18,5 milyon manatlıq POZUNTU - Hesablama Palatasından İFŞA
Bu gün, 15:10 |
|
|
|
| • ADY 3 yaşı belə tamam olmayan ÜÇƏMƏ QARŞI İDDİA QALDIRDI... - DƏLİXANADIR VALLAH...
Bu gün, 15:01 |
|
|
|
| • Qabil Məmmədova 16 il müddətinə qiyabi hökm oxunub - DETALLAR
Bu gün, 14:52 |
|
|
|
| • Evin şüşədəndirsə... - GƏLİŞMƏ...
Bu gün, 14:50 |
|
|
|
| • Məsud Pezeşkian Zəngəzur dəhlizinə dəstək verdi - “Anadolu”
Bu gün, 14:46 |
|
|
|
| • “Baku Electronics” və “ABC Telecom” barəsində haqsız rəqabətə yol verilməsi üzrə iş qaldırılıb - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 14:44 |
|
|
|
| • Mikayıl Cabbarovdan BAHALAŞMA QƏRARI - BUNDAN SONRA...
Bu gün, 14:43 |
|
|
|
| • Regionda müharibə təhlükəsi: Dörd ölkə səssiz oyuna başladı – Gizli detallar
Bu gün, 13:08 |
|
|
|
| • Zəngəzur dəhlizinə iki ölkə nəzarət edəcək - Abovyan
Bu gün, 13:06 |
|
|
|
| • Türkiyə Azərbaycandan Suriyaya təbii qaz tədarükünə başlayacaq - KİV
Bu gün, 12:51 |
|
|
|
| • Yekaterinburq məhkəməsi Azərbaycan diasporunun rəhbərinin oğlunun həbsini qüvvədə saxlayıb
Bu gün, 12:45 |
|
|
|
| • Rusiya agenti olduğu iddia olunan sabiq deputat danışdı - YENƏ DƏ DEDİYİNİ DEYİR...
Bu gün, 12:42 |
|
|
|
| • Arvadını öldürən Həmid - Məhkəmədən gizlənirmiş...
Bu gün, 12:37 |
|
|
|
| • “Kontakt Home”un baş kredit mütəxəssisi ailə üzvlərinin adına bu qədər kredit ayırıbmış - “Seçilən işçilərdən olmuşam”
Bu gün, 12:34 |
|
|
|
| • Axmaqlara xitab edənlər və Azərbaycan - REPLİKA
Bu gün, 12:33 |
|
|
|
| • Yekaterinburqdakı Azərbaycan diasporunun rəhbəri Şahin Şıxlinski axtarışa verilib - Rusiya DİN
Bu gün, 12:30 |
|
|
|
| • Kreml Trampın sülh təklifini niyə rədd edir? - “Atlantik Şura”
Bu gün, 12:21 |
|
|
|
| • Kilsə-hakimiyyət qarşıdurması yeni MƏRHƏLƏDƏ
Bu gün, 12:17 |
|
|
|
| • Fəhlənin əli amputasiya edildi, obyekt sahibi cəzalandırıldı - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 12:15 |
|
|
|
| • Milyonluq tenderlərin “ovçusu”: “Az-Tex-İmport” MMC - İcazə verin, şübhələnək...
Bu gün, 12:08 |
|
|
|
| • Zəngəzur Pezeşkianın şansı, Vilayətinin qırmızı xəttidir - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 12:04 |
|
|
|
| • Ötən ay xaricdə təhsil almış neçə nəfərin diplomu tanınmayıb? - AKTUAL
Bu gün, 12:00 |
|
|
|
| • Rusiya benzin ixracına qadağa qoydu – Azərbaycanda qiymətlər arta bilərmi?
Bu gün, 11:59 |
|
|
|
| • "Mən azərbaycanlıyam və çox çayxoram" - FOTO
Bu gün, 11:54 |
|
|
|
| • Paşinyan məzuniyyətdən qayıtmaya bilər? - Bakıdan baxış
Bu gün, 11:52 |
|
|
|
| • Bakıda təmir olunan yollar niyə çökür? - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 11:47 |
|
|
|
| • Gürcüstan 36 əcnəbini deportasiya edib, aralarında azərbaycanlı da var
Bu gün, 11:36 |
|
|
|
| • “Azəriqaz”ın əməkdaşını qız söhbətinə görə döyən şəxslə bağlı QƏRAR
Bu gün, 11:13 |
|
|
|
| • “061 Rent a Car”ın işçisi vətəndaşları necə aladadır? - VİDEO
Bu gün, 11:08 |
|
|
|
| • Rusiyanın gizli “qəhrəmanı” geri çəkilir? – Vəziyyət dəyişdi, dünya nəhəngini qorxuya salan həmlə
Bu gün, 11:03 |
|
|
|
| • İrandan Zəngəzur açıqlaması: - Putin və Ərdoğana bildirmişik ki...
Bu gün, 11:01 |
|
|
|
| • “VOLT Azərbaycan” alıcını aldadır? – Göstərilən qiymətlə ödəniş uyğun gəlmir
Bu gün, 10:42 |
|
|
|
| • Ağdamda yeni binalar tikilir, 40 milyonluq tikinti tenderlərini kimlər uddu? - ŞİRKƏTLƏR
Bu gün, 10:38 |
|
|
|
| • Biabırçılığın baş verdiyi NDU-da TƏMİZLƏMƏ BAŞLADI... - BƏS HƏBSLƏR NECƏ... OLACAQMI?!!
Bu gün, 10:36 |
|
|
|
| • Dəfətərxana malları alınacaqdı, satınalma dəftərinə “ləğv" yazıldı - DETALLAR
Bu gün, 10:32 |
|
|
|
| • Vüqar Qurbanov bu xəstəxananın direktorunu və baş həkimini işdən çıxardı - ƏMR
Bu gün, 10:30 |
|
|
|
| • Rusiya Ermənistana bu silahları daşıyır - Azərbaycan hazırlıq içində
Bu gün, 10:18 |
|
|
|
| • Ermənistana qarşı 1,5 milyard dollar məbləğində 4 iddia qaldırılıb - KİV
Bu gün, 10:16 |
|
|
|
| • “Əgər Bakıda öləcəksənsə, qabaqcadan qəbir yeri al” - MALƏSƏF... BU BELƏDİR...
Bu gün, 10:14 |
|
|
|
| • Binəqədinin başçısı Binəqədinin BAŞINI BURAXIB... - bunun BAŞQA ADI YOXDUR...
Bu gün, 10:11 |
|
|
|
| • "Dollar Rüstəm"in evinə basqın edən daha bir şəxslə bağlı qərar çıxarıldı - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 10:04 |
|
|
|
| • Rüşvətə görə cəzası ağırlaşdırılan sabiq bələdiyyə sədri: - “O pullar “Çiyələk festivalı” və başqa kütləvi tədbirlərə xərclənib”
Bu gün, 10:03 |
|
|
|
| • "Bu nə arxayınçılıqdır?" - ETİRAZ VAR!
Bu gün, 09:53 |
|
|
|
| • Bakının iki şərtinə əməl olunsa, sülh sazişi realdır - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 09:41 |
|
|
|
| • “Keçmiş məmurlar nəyəsə görə çəkinirlər ki, hansısa kəndin təmirinə vəsait qoysalar, onlardan haqq-hesab tələb olunar” - Tahir Kərimli
Bu gün, 09:38 |
|
|
|
| • “Azəriqaz” əməkdaşından rəhbərliklə bağlı ŞOK FAKTLAR - "“Azəriqaz”a vicdanla işini görən əməkdaş lazım deyil..."
Bu gün, 09:31 |
|
|
|
| • Sərdar Cəlaloğlu məhkəməyə verildi
Bu gün, 09:28 |
|
|
|
| • Sifariş etdiyin məhsulu da doğru-dürüst ala bilmirsən... - AXI NİYƏ?
Bu gün, 09:21 |
|
|
|
| • İsrailin yeni səfiri Azərbaycana gəlib
Bu gün, 09:14 |
|
|
|
| • Putinin “sağ əli” məşhur oyuncağı hədəfə aldı, “müharibə” başladı – Azərbaycanlılar da bilir
Bu gün, 09:12 |
|
|
|
|
