Cəlilabadda yazlıq kartofun yığımına artıq bir müddətdir ki, başlanılıb. Lakin bölgənin əsas təsərrüfat sahələrindən biri olan kartofçuluq son illər ciddi geriləmə ilə üz-üzədir. Əkin sahələrinin azalması həm yerli bazarda, həm də ixracda problemlər yaradır.

Qeyd edək ki, Cəlilabad bir vaxtlar ölkədə yazlıq kartof istehsalının əsas mərkəzlərindən biri idi. Lakin son 3-4 ildə kartof sahələrinin əhəmiyyətli dərəcədə azalması bu sahədə narahatlıq doğurur.

Fermer Rəşad Hüseynov Bizim.Media-ya açıqlamasında deyib ki, əkin sahələrinin azalması tədricən baş verib.

Yəni fermerlər bu və ya digər səbəbdən ziyanla üzləşdikçə kartofçulugu tərk ediblər.

Əvvəllər rayonda 6 min hektara yaxın sahədə kartof əkilirdisə, bu il bu rəqəm cəmi 3 min hektar təşkil edir. Yəni azalma 50 faizdən də çoxdur. Fermerlər deyirlər ki, əsas səbəb kartofun maya dəyərinin yüksəlməsi, satış qiymətinin isə aşağı olmasıdır.

Xüsusilə qeyd edək ki, Cəlilabadda kartof yığımı ölkədə kartofun görünməmiş dərəcədə, hətta 2 manat 50 qəpiyə yüksəldiyi bir vaxtda başlanılıb. İlk yığımda sərf edilən qiymətlə satışı həyata keçirən fermerlər nəzərə çatdırırlar ki, artıq qiymətlər kifayət qədər aşağı düşüb. İndi kiloqramını 50 qəpikdən satmağa məcbur qalıblar.

Paradoksal halı fermer Ramal Məmmədov belə izah edir:

“Təbii ki, məhsulumuz xarici bazarlara – Ukrayna, Rusiya, Belarus və Gürcüstana gedir. Amma məhsuldarlıq bizi qane etmir. Məsələn, ötən il hektardan 30 tona yaxın məhsul götürürdük, bu il 12-15 ton ancaq götürmək mümkündür. Bu, nə xərcimizi çıxarır, nə də bizi razı salır. Amma indi bizə təklif edilən qiymətə satmasaq, qorxuruq ki, keçən il olduğu kimi məhsul çöllərdə qalıb məhv olsun”.

Fermerlər həmçinin vurğulayırlar ki, istixana şəraitində əkilən erkən kartoflarda hava şəraitinin qeyri-sabitliyi məhsuldarlığı daha da aşağı salıb. Sahələrin azalmasına baxmayaraq, yığılan məhsulun böyük hissəsi xarici bazarlara göndərilir. Bu, ixrac potensialını qorumağa kömək edir.

Lakin yerli istehsalın azalması daxili bazarda qiymətlərin oynaq olmasına səbəb olub. Artıq Cəlilabad kartofu bazarlarda pərakəndə olaraq 70 qəpiyə təklif edilir.

Fermer Vüqar Məmmədovun sözlərinə görə kimsə hazırda kartofun 50 qəpiyə düşməsini normal hal sayır, amma belə getsə, tezliklə qiymətlər xarici məhsula möhtac qalacağımızdan daha da baha olacaq. Mütəxəssislər bildirirlər ki, bu potensialın qorunması üçün əkin sahələrinin sabit saxlanılması və fermerlərin maraqlarının qorunması vacibdir. Fermerin marağına isə gübrə təminatından tutmuş soyuducuya, ucuz bank kreditinə, toxumluq kartofla təmin edilməsinə qədər bir xeyli problemli məsələlər daxildir.

Cəlilabad DAİM-in bitkiçilik sektorunun müdiri Hafiz Kərimov isə qeyd edib ki, əgər keçən il 2800 hektarda kartof əkini həyata keçirilmişdisə, bu il bu sahədə əkin 3000 hektar təşkil edib. Artıq 57 min 750 tona yaxın məhsul yığılıb ki, bunun da 35 min tonu məhz ixraca yönəldilib. Müsahibimizin sözlərinə görə hazırkı qiymət fermeri təmin edir və keçən illə müqayisədə rentabellik var.
Hafiz Kərimov onu da əlavə etdi ki, müəyyən illərdə kartofun ixracında yaranan problemlər fermeri kənd təsərrüfatının digər sahəsinə meyl etməsinə səbəb olurdu. Yəni, fermerə nə sərf edirsə, onu da əkir.

Kartofçuluq Cəlilabadda yalnız iqtisadi deyil, həm də sosial əhəmiyyət daşıyır. Təkcə bir faktı qeyd edək ki, sahələrdə yaxın rayonlardan da yüzlərlə işçi günəmuzd çalışır. Bu sahədə davamlılıq üçün konkret dəstək və yeni mexanizmlərə ehtiyac var. Əks halda, azalan sahələr bölgə kənd təsərrüfatını uzunmüddətli riskə ata bilər. Həm də, niyə biz kartofu Pakistandan və ya İrandan baha qiymətə alaq?