Yekaterinburqdakı məlum hadisədən sonra Rusiya-Azərbaycan münasibətləri yenidən gərgin dönəmə qədəm qoydu. AZAL-ın təyyarəsinin vurulmasından keçən 7 ayda zatən soyuqluq qalırdı, amma Uraldakı hadisə yenidən hər şeyi ötən ilin dekabrına qaytardı.

“Hüquq-mühafizə orqanlarının hərəkətləri diplomatik demarşlar üçün əsas ola bilməz”. Bunu Rusiya prezidentinin mətbuat katibi Dmitri Peskov Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyinin Yekaterinburqda azərbaycanlıların saxlanması ilə bağlı araşdırma aparılmasını tələb edən bəyanatını şərh edərkən deyib.

“Biz bu cür qərarlara görə ürəkdən təəssüflənirik”, - Peskov bildirib. Onun sözlərinə görə, “Azərbaycan tərəfinin fikrincə, bu cür demarşlara səbəb olmuş hadisələrin səbəblərini və mahiyyətini izah etmək üçün” işi davam etdirmək vacibdir.

Peskovdan Rusiya Prezidenti Vladimir Putinlə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev arasında danışığın planlaşdırılıb-planlaşdırılmaması da soruşulub. Cavabında o, məsələnin hələ gündəmdə olmadığını deyib. “Lakin digər tərəfdən, tələb olunarsa, təbii ki, bu, ən qısa zamanda baş tutacaq”, - Peskov qeyd edib. Peskov əlavə edib ki, Rusiya “Azərbaycanla yaxşı münasibətləri” daha da inkişaf etdirməkdə maraqlıdır.

“Rossiya Seqodnya” İnformasiya Agentliyinin Bakı filialının (“Sputnik Azərbaycan”) 2025-ci ilin fevralında akkreditasiyası dayandırılsa da, qanunsuz maliyyələşmə əsasında fəaliyyətini davam etdirməsinə dair daxil olmuş əməliyyat məlumatı əsasında DİN-in əməliyyatından sonra iki FTX agentinin saxlanılması gərginliyi artırıb. Bundan sonra Azərbaycanın Rusiyadakı səfiri Rəhman Mustafayev Xarici İşlər Nazirliyinə çağırılıb. Belə görünür ki, yeni gərginlik də tezliklə səngiməyəcək. Bəs Rusiyanın əsl ağrısı nədir, niyə münasibətlərin normallaşması üçün ziyanın yarısından qayıtmır?

Milli Məclisin deputatı Elman Nəsirov “Yeni Müsavat”a bildirdi ki, Azərbaycan-Rusiya münasibətlərində sözün həqiqi mənasında bir diplomatik siyasi böhran yaşanmaqdadır: “Nəzərə alsaq ki, bu böhranın baş verməsinin özü məntiqsizdir, çünki Azərbaycan-Rusiya münasibətləri üç ildir strateji müttəfiqlik səviyyəsinə yüksəlib. Strateji müttəfiqlik haqqında sənəd imzalamış bir dövlət öz müttəfiqinə münasibətdə Yekaterinburqda belə bir dəhşətli cinayətə imza atmamalı idi. Bu cinayətin miqyası o qədər böyükdür ki, onu Stalin repressiyaları ilə müqayisə etmək olar. Stalin repressiyaları zamanı heç olmasa yalandan da olsa bir qısa məhkəmə keçirirdilər. Amma 27 iyun tarixində Yekaterinburqda azərbaycanlılara qarşı törədilən hadisə ilə bağlı məhkəmə qərarı yoxdur. Vəhşicəsinə azərbaycanlılara qarşı şiddət tətbiq edilib. Mən inanmıram ki, bu cinayət yalnız Yekaterinburq hüquq-mühafizə orqanları səviyyəsində baş versin. Onlar icraçıdır. Bəs təşkilatçı, sifarişçi kimdir? Bu sual maraq doğurur. İndiyə qədər də bu suala Kremlin cavab verməməsi və cinayətkarları cəzalandırmaması əlavə xeyli suallar yaradır, izlərin haraya apardığını göstərir”.

Deputat qeyd etdi ki, bu hadisə iki dövlətin münasibətlərinə çox pis təsir edib: “Rusiyanın hakim dairələri məgər bilmirlər ki, bu gün Rusiyanın dostlarının sayı iki əlin barmaqlarının sayından azdır? Azərbaycan kimi strateji müttəfiqini itirməyin Rusiyaya heç lazım olmadığını dərk etmirlər? Belə olan vəziyyətdə Rusiyanın dost itirən vaxtıdır? Onsuz da beynəlxalq birlik anti-Rusiya mövqeyindədir və bu reallıqda Azərbaycanın Rusiya ilə mehriban qonşuluq siyasətinə sədaqət, hesab edirəm, Rusiya üçün böyük önəm kəsb etməlidir. Amma Azərbaycanla münasibətləri sıfır səviyyəsinə endirirlər. Bunu edənlər Rusiyanın özünə pislik edirlər və sanki dayanmaq niyyətində deyillər”.

Deputatın sözlərinə görə, Rusiyanın əsl ağrısının nə olduğu ilə bağlı müxtəlif fikirlər var. Onlardan ən diqqət çəkəni Rusiyanın Azərbaycanın müstəqil siyasət yürütməsini, güclənməsini həzm edə bilməməsi fikridir: “Azərbaycana qarşı sistemli fəaliyyətin hamısının ünvanı gedir Moskvaya çıxır. Nə qədər gec deyil, Rusiyada bir ağıllı insan tapılmalıdır ki, ölkəsini bu yanlış yoldan çəkindirsin, hadisələrə düzgün qiymət versin. Papaqlarını qarşılarına qoyub düşünməlidirlər ki, Azərbaycanı itirə bilərlər. Məcbur eləyə bilərlər ki, Azərbaycan dövləti yaranmış şəraitdə Rusiya ilə münasibətlərinə yenidən baxsın. Bu həm də Azərbaycanın xarici siyasi oriyentasiyasında çox ciddi vektor dəyişikliklərini şərtləndirə bilər ki, bu halda bütün məsuliyyət Moskvanın üzərinə düşəcək”.