Kommersant.az xəbər verir ki, müştərilərə verilmiş kreditlərin həcmi 9 ay ərzində 1,151 milyard manatdan 1,297 milyard manata yüksəlib. Lakin əsas problem istehlak kreditlərinin sürətli böyüməsidir. Belə ki, bankın sözügedən kreditləri 9 ay ərzində 41 milyon manat və ya 12 faiz artıb. Bu isə bankın daha çox riskli və qeyri-zəmanətli kreditlərə yönəldiyini göstərir.

Daha da narahatedici məqam odur ki, mümkün zərərlər üçün yaradılmış ehtiyatlar 8 milyon artaraq 48,9 milyon manatdan 57 milyon manata çatıb. Yəni bank artıq indidən kreditlərin geri qaytarılmaması riskini etiraf edir.

Bundan başqa “AccessBank”ın borc yükü yəni öhdəlikləri də artıb. Əgər ötən ilin sonunda cəmi öhdəliklər 1,304 milyard manat idisə, 2025-ci ilin sentyabrına bu rəqəm 1,401 milyard manat olub. Ən çox artım kredit təşkilatları və digər maliyyə institutları qarşısında öhdəliklərdədir. Yəni, “AccessBank” 9 ay ərzində 80 milyon 615 min manatlıq əlavə borc götürüb. Bu isə bankın özünü maliyyələşdirmək üçün xarici və daxili borclara daha çox möhtac olduğunu göstərir.

Depozit portfelinin strukturu təhlükə siqnalı verir

Depozitlərin həcmi az da olsa artsa da, hüquqi şəxslərin depozitləri 219 milyon manatdan 184 milyon manata enib. Yəni iri müştərilər (əsasən şirkətlər və investorlar) “AccessBank”-dan pullarını çıxarmağa başlayıblar. Bankı “xilas” edən yalnız əhalinin kiçik depozitləridir. Bu, bankın maliyyə etibarlılığına olan inamın zəiflədiyinə işarədir.

“AccessBank”ın öhdəliklər cəmindəki növbəti problem subordinasiya borçlarının 4 milyon 994 min manat və ya 22.7 faiz və ya 4 milyon 994 min manat azalaraq 17 milyon manata enməsidir. Yəni sözügedən bank uzunmüddətli dayanıqlığını təmin edən mühüm maliyyə alətlərini itirməkdədir.

Kapital “artımının” əsas səbəbi

“AccessBank”ın rəsmi hesabatda “kapital artımı” kimi təqdim olunan göstəricilər əslində, bankın artıq qazandığı mənfəəti bölüşdürməməsindən qaynaqlanır. Lakin rəqəmlərin təhlili göstərir ki, “AccessBank”-ın inkişafı sağlam bazis üzərində deyil, riskli kreditləşmə və borc götürmə üzərində qurulub.

Əgər bu tendensiya davam edərsə, yaxın illərdə bankın kredit portfelində problemli kreditlərin kəskin çoxalması, likvidlik böhranı və iri müştərilərin daha sürətli şəkildə bankdan çıxması ilə nəticələnə bilər.